De geschiedenis van de nijverheid is niet te reconstrueren zonder gebruik te maken van de verhalen van de mensen, die op de werkvloer van de bedrijven hun dagelijkse arbeid hebben verricht. Zij hebben ervaren hoe het werkelijk in het bedrijf aan toe ging en hoe de productie tot stand kwam. De dagelijkse gang van zaken in een fabriek of winkel valt niet beter te destilleren dan door te spreken met de mensen die het werk verrichten. Dit menselijke aspect leidt tot een beter begrip van de ontwikkelingen die in de loop van de tijd hebben plaatsgevonden.
Samen met het papieren geheugen in de archieven kan met mondelinge geschiedenis het Haagse industriële verleden beter in beeld worden gebracht. Deze ‘echo’s van de werkvloer’ zullen ongetwijfeld tot een completer beeld van het Haagse industriële verleden leiden. In de loop van een aantal jaren werden door de SHIE diverse mensen geïnterviewd en hun Echo’s van de werkvloer vastgelegd. In deze rubriek kunt u verschillende samenvattingen van deze gesprekken lezen.
Register Echo’s van de werkvloer
Als u de voorkeur geeft aan een overzichtslijst, klik dan onderstaande link aan.
J. van Beek, Philips telecommunicatie
Wij maakten telecommunicatie apparatuur, dat zijn relais, kiezers en allerlei elektrische apparaatjes en die moesten met draadjes aan elkaar verbonden worden. En die draadjes werden gebundeld tot een draadboom en die draadbomen moesten eerst getekend worden, eerst opgemeten en dan kwam er een tekening tevoorschijn. Een hele grote tekening en die werd naar de fabriek gestuurd en die spijkerden die tekeningen dan op een plank.
M. Gefken, Kofferfabriek Gefken
De platenkoffers zelf maken is begonnen in Leidschendam, in de oude dokterspraktijk van dokter van der Stam, een hele bekende huisarts in Leidschendam aan de Voorburgseweg in een heel kleine ruimte. Nou daar werden de eerste kistjes gemaakt, die overtrokken werden met een velletje zelfklevend kunststof.
A.H. Bakker, steenhouwerij
Eén van de laatste authentieke bedrijven die in de oude Laakhaven stand wist te houden tegen de verdrukking in van de revitalisering begin jaren 90 was de steenhouwerij van de firma Bakker aan de Waldorpstraat.
Hengeveld, AWO – van den Berg
Echo’s van de werkvloer Hengeveld, AWO – van den Berg Een toevallige ontmoeting tijdens de plaatsing van een nieuwe gasmeter leidde tot een gesprek over het vorige bedrijf waar de heer Jos Hengeveld voor werkte, de firma Van den Berg aan de Fruitweg (of eigenlijk AWO, maar dat werd pas duidelijk in het gesprek). Voor…
J. Bakker, De Gasstichting
Dankzij de oproep van de SHIE voor verhalen van de werkvloer melden zich nog steeds interessante mensen met een bijzonder werkverleden. Deze Echo van de werkvloer vertelt het verhaal van de heer J. Bakker, die als specialist op het gebied van de gastechniek werkzaam was bij de Gasstichting. Dit was één van de vele landelijk opererende instellingen, die dichtbij de centrale overheid, in Den Haag gevestigd was.
A. Spaargaren, Philips telefooncentralefabriek
Echo’s van de werkvloer A. Spaargaren, Philips telefooncentralefabriek In het bekende fabrieksgebouw van Philips aan de Fruitweg van architect Roosenburg werden telefooncentrales gemaakt. Voordat het bedrijf dit nieuwe pand betrok in 1959 was Philips gevestigd in een hergebruikt groot fabriekscomplex in de Stortenbekerstraat. In het voorjaar van 2019 spraken we de heer Aad Spaargaren, één…
M.M. Blom, Gevamo
De publiciteit rond het jubileum van de SHIE in februari 2019 en de aandacht voor het project Echo’s van de werkvloer leverde verschillende reacties op. Uit diverse hoeken meldde zich mensen, die interessante informatie over het Haagse industriële verleden konden verstrekken. Eén van hen was de heer Blom uit Laak. Hij woont nog steeds op de plek waar zijn ouders begonnen en van waaruit zijn vader werk zocht als los werkman. Zelf ging hij al vroeg met hem mee en vond in de Laakhaven zijn eerste vaste baan bij de handelsonderneming Gevamo (Gebroeders Van Mourik)
Firma A.P. van Santen BV
“Mijn vader is begonnen met dit soort auto’s [vrachtwagen met kipper] te bouwen. Na de oorlog was dat helemaal in, al die zandbedrijven, die nu niet meer bestaan, Knijnenburg is er nog de grootste van overgebleven, die kochten toen allemaal GMC’s, dat waren legerauto’s en die werden dan verzwaard en er werd meestal een nieuwe cabine op gezet. Die voorkant is originele dump, maar die hele cabine, een houten cabine, die werd in Nederland gemaakt. Daar reden heel veel auto’s mee rond”.
Hans de Wit, De Grinnell
Het onderzoek naar de firma De Grinnell leverde nog een vierde werknemer op, Hans de Wit, die nog steeds actief is in het vak met zijn eigen bedrijf De Wit Project Engineering. Op 2 juni 2017 vond het interview plaats in Pijnacker.
Huib Timmerman, De Grinnell
De firma De Grinnell is één van de grotere bedrijven die de Binckhorst kende. Door een eerste interview in 2016 met twee oud-werknemers raakte de SHIE vanzelf in contact met andere oud-werknemers. In mei 2017 spraken we de heer Timmermans, die ruim 20 jaar bij het bedrijf werkte.