Haagvaarder 118 – De Brood- en Meelfabriek te ‘s-Gravenhage
2023 in het teken van 30 jaar SHIE !!!
Wordt nu donateur
SHIE kan haar activiteiten alleen ontplooien met financiële steun van u als
donateur of sponsor.
SHIE kan haar activiteiten alleen ontplooien met financiële steun van u als
De Stichting Haags Industrieel Erfgoed
De SHIE is opgericht in 1993 en meer dan 25 jaar actief op het gebied van inventarisatie, behoud en herstel van het industrieel erfgoed in de Haagse regio. Dit gebeurt zowel door het laten restaureren van bijzondere objecten, zoals muurreclames en zich in te zetten voor behoud van bedreigd erfgoed en door het uitdragen van kennis over industrieel erfgoed. Op deze manier wil de SHIE de bewustwording voor het industrieel erfgoed stimuleren en de band tussen het economische verleden en het heden versterken.
De studie naar het economische verleden ziet de SHIE ook als één van haar belangrijkste taken. Daarbij gaat het om de historie van bedrijven, het ontstaan van producten, de mens in het arbeidsproces en de context van de economische omstandigheden. Veel van de kennis wordt opgediept uit archieven, documentatie en beeldmateriaal in openbare instellingen. Mocht u in bezit zijn van relevante documentatie dan houdt de SHIE zich aanbevolen om dit te mogen raadplegen. De neerslag van het onderzoek vindt u onder meer in de rubriek Bedrijven Toen en Nu met een historisch overzicht van bedrijven uit de Haagse regio. Ook in diverse publicaties zijn onderzoeksgegevens verwerkt. Het verhaal van de werkende mens is specifiek verwerkt in de rubriek Echo’s van de werkvloer. De SHIE is op zoek naar persoonlijke verhalen van mensen, die werkzaam zijn geweest in de lokale ambachten of de industrie. Heeft u een interessant verhaal, laat het ons weten.
Onderzoek en publicaties
Op basis van onderzoek heeft de SHIE diverse publicaties uitgebracht met onderwerpen als de zuivelindustrie, toonaangevende Haagse ondernemers, industriegebied de Binckhorst, station Hollands Spoor en over hergebruik van industrieel erfgoed. Ook is een serie wandel- en fietsroutes uitgegeven en drie apps over verschillende aspecten van industrieel erfgoed en de twee grote industriegebieden de Laakhaven en de Binckhorst.
Deze brochures en de boeken zijn te bestellen via deze website. De routes en de meest recente boeken zijn ook via de gespecialiseerde boekhandel te koop.
Op deze website zijn van het onderzoek bij de rubriek projecten verschillende invalshoeken te zien, die hierbij aan bod komen. Natuurlijk biedt het SHIE-kwartaalbulletin Haagvaarder een vaste stroom van resultaten van recent onderzoek. Het aantal Haagvaarders is in 2019 de 100 al gepasseerd en is het dus een ‘must’ voor iedere industrieel erfgoedliefhebber.
Eigendom website
Deze website staat onder verantwoordelijkheid van Stichting Haags Industrieel Erfgoed. We besteden uiterste zorg aan het zo compleet, correct, actueel en toegankelijk mogelijk aanbieden van de informatie op deze site. Suggesties, vragen of opmerkingen over de inhoud van de website kunt u via info@shie.nl aan ons mailen. Het auteursrecht van de artikelen, foto’s en films op deze website blijft bij de makers en de SHIE. Als u hier gebruik van wilt maken voor niet-commercieel gebruik dan is dat toegestaan met bronvermelding.
Laatst verschenen Haagvaarder
Laatst toegevoegde berichten
Aanstaand weekend is het weer VriendenLoterij Open Monumentendag Ook voor onze stichting is het een druk weekend. Op zaterdag 9 september zijn we te vinden op Kneuterdijk 1 (hoek Lange Vijverberg), bij de Raad voor de Rechtspraak. Kom je ook een kijkje nemen in dit bijzondere gebouw? Tussen 10:00 en 16:00 uur kun je een rondleiding volgen. In de hal vind je onze stand waar je meer kunt horen over ons werk en onze prachtige boeken kunt aanschaffen.![]()
![]()
Op zondag verzorgen we een aantal fietstochten langs tegeltableaus van de firma Rozenburg. Deze fietstochten zitten al vol. Gelukkig kun je op onze website ook een boekje met route en uitleg bestellen, zodat je hem op je gemak zelf kunt fietsen. Zie: shie.nl/publicaties/routeboekjes/?highlight=rozenburg![]()
![]()
#denhaag #industrieelerfgoed #erfgoed #openmonumentendag
Vandaag in ons aftel-alfabet: de O van… de Oude Vette Hen. Dit geen keer bestaand bedrijf, maar een bakkerij met een lange historie in de stad. Als voorproefje op ons jubilieumboek over Haagse bakkerijen, dat in november verschijnt. Onderaan lees je hoe je het boek nu al met korting kunt bestellen!![]()
![]()
De Oude Vette Hen zal niet veel mensen meer iets zeggen, maar ooit drukte het bedrijf een flinke stempel op de stad. De bakkerij, die al in 1680 werd opgericht, was lange tijd gevestigd in het hartje van de binnenstad, aan de Oude Molstraat en de Drie Hoekjes. Rond 1900 laat de firma daar een grote bakkerij met lunchroom bouwen, vlak naast het bekende gebouw van Berlage, dat in dezelfde tijd gebouwd werd.![]()
![]()
De concurrentie onder Haagse bakkerijen is in die tijd moordend. Er wordt argwanend gekeken naar de concurrentie en (zie foto van advertentie) hard opgetreden als iemand zich niet aan de regels houdt. Werknemers moeten hard werken. Zo hard, dat de ‘bakkersgezellen’ eind 19e eeuw in verzet komen en zelf een concurrerende bakkerij oprichten.![]()
![]()
In 1922 fuseert de Oude Vette Hen met de Haagsche Broodfabriek (HBF) tot NV Vereenigde Bakkerijen. Het bedrijf verhuist naar de Bilderdijkstraat. In de jaren dertig krijgen veel bedrijven het door de crisis zwaar. Ook de Vereenigde Bakkerijen. De directeur destijds, Hermanus Zondag, verliest zoveel geld op de beurs dat hij een roofoverval op het kantoor aan de Bilderdijkstraat in scène zet. Hij hoopte met de inhoud van de kluis,ƒ 9.000, -, zijn verliezen goed te kunnen maken. De politie doorziet het plan en de directeur moet aftreden. Het zet direct het einde in van de bakkerij; in 1936 gaan de Vereenigde Bakkerijen failliet. De bakkerij op de Bilderdijkstraat blijft nog tot 1973 bestaan, onder de naam Willem’s bakkerijen. Een deel van de bakkerij, inclusief een van de schoorstenen, is nog altijd te zien op het achterterrein, toegankelijk vanaf de Toussaintkade. ![]()
![]()
Smul je ook van de verhalen over het rijke bakkerijverleden van Den Haag? In november, als wij ons dertigjarig jubileum vieren, verschijnt ons jubileumboek 'Brood, daar zit wat in!'. Wie nu al bestelt, krijgt een speciale 'early bird' korting. In plaats van 29,50 betaal je 25 euro! Ga naar de website van onze uitgever en bestel: eindeloos.com/product/brood/ of bel 070 388 20 87
Wie kent ze niet, de Haagse bakkers Lensvelt Nicola, Hus of Paul C. Kaiser? Je vindt ze allemaal terug in ons jubileumboek 'Brood, daar zit wat in!' dat begin november verschijnt. Wie nu al bestelt, krijgt een speciale 'early bird' korting. In plaats van 29,50 betaal je 25 euro! Ga naar de website van onze uitgever en bestel: eindeloos.com/product/brood/ of bel 070 388 20 87
Vandaag in ons aftel-alfabet: de N van … Nanning apotheek. Deze apotheek aan de Korte Poten heet tegenwoordig Service Apotheek Hofstad. Maar behalve de naam is er weinig veranderd. Het interieur van deze apotheek is zo bijzonder, dat wachten tot je aan de beurt bent hier beslist geen straf is!![]()
![]()
Apotheek Nanning bestaat als sinds ongeveer 1835, toen de heren Nanning en Valkenburg een apotheek startten aan de Korte Houtstraat. Voor de nieuwsgierigen: dat is waar nu spellenwinkel Tabletop Kingdom gevestigd is. Apotheker Nanning was een bezig baasje; in 1878 was hij ook een van de oprichters van Melkinrichting De Sierkan. De apotheek ging het ondertussen voor de wind. Eind 19e eeuw verhuisde de apotheek naar de Korte Poten 7a, waar door de architecten J.C. van Dorsser en J.J. van Dam een nieuw pand werd gebouwd. In 1905 opende de apotheek op het nieuwe adres, waar Hofstad Apotheek nog altijd gevestigd is.![]()
![]()
In 1913 kreeg de apotheek een nieuw interieur, in art-nouveau stijl ontworpen door architect J. Mutters jr. Het interieur is nog helemaal in oude stijl en heeft – net als de voorgevel van het pand – de status van gemeentemonument. De houten separatie tussen de winkel en de apotheek, de aardewerken potten, de laatjes, het is er allemaal nog. Het mooiste zijn misschien wel de tegeltableaus, waar farmaceutische, religieuze en astrologische symbolen op zijn afgebeeld. Er was zelfs een tegeltableau met een kraantje, destijds aangesloten op een eigen waterbron. Klanten konden daar, zo was het idee, ter plekke hun medicijnen innemen. Dat kan nog steeds, maar helaas stroomt er tegenwoordig wel gewoon leidingwater uit het kraantje. ![]()
![]()
Wist je dat op de site van onze stichting de geschiedenis van maar liefst 400 Haagse bedrijven beschreven staat? Wij vieren dit jaar ons dertigjarig bestaan. Op 3 november van dit jaar vieren we dat met onze donateurs. Dan presenteren we ook ons jubileumboek over Haagse bakkerijen. Dit is dus hèt jaar om donateur te worden! Meer weten? Kijk op shie.nl/![]()
![]()
#erfgoed #denhaag #industrieelerfgoed
Vandaag in ons aftel-alfabet: de M van … Moesman. Deze meubelmaker dateert al uit de tijd van de grote meubelindustrieën in Den Haag, en zet die traditie nog altijd voort.![]()
![]()
De meubelmaker die tegenwoordig Meubelmakerij Moesman B.V. heeft, startte in 1869 aan de Koninginnestraat 17. De achtereenvolgende eigenaren woonden naast de werkplaats. Er werden meubels gemaakt voor particulieren, maar ook seriewerk voor Pander, de grote en bekende Haagse meubelfabriek. Zowel de crisis- als de oorlogsjaren kwam Moesman redelijk ongeschonden door. Er veranderde weinig in de meubelmakerij zelf. In 1965 werd een van de werknemers, Henk Moesman, de nieuwe eigenaar. Het bedrijf kreeg de naam die het nu nog steeds heeft.![]()
![]()
Moesman verhuisde door de jaren een paar keer. De stadsvernieuwing dwong het bedrijf in 1981 te verplaatsen naar de Wateringsestraat en later, in 1991, naar de Assendelftstraat. Daar, op nummer 28a, is Moesman ook nu nog gevestigd. ![]()
![]()
De laatste decennia werd het bedrijf gemoderniseerd en ontwikkelde de meubelmakerij zich tot een gerenommeerd bedrijf op het gebied van restauratie en reconstructie van antiek meubilair. Zo maakte Moesman een vergadertafel en 52 stoelen voor de Trêveszaal, restaureerde het bedrijf het meubilair van Paleis Noordeinde, en onderhoudt het het meubilair in de Ridderzaal. Een recente opdracht is de reconstructie van het winkelinterieur van herenmodezaak Van den Heuvel aan de Hoge Nieuwstraat, ook al zo’n klassiek Haags bedrijf. Moesman levert zo een bijdrage aan de instandhouding van historisch meubilair, maar maakt ook modernere meubels. En de werkplaats? Die ademt nog steeds de sfeer van ruim honderd jaar geleden.![]()
![]()
#erfgoed #denhaag #koninklijkhuis Wist je dat op de site van onze stichting de geschiedenis van maar liefst 400 Haagse bedrijven beschreven staat? Wij vieren dit jaar ons dertigjarig bestaan. Op 3 november van dit jaar vieren we dat met onze donateurs. Dan presenteren we ook ons jubileumboek over Haagse bakkerijen. Dit is dus hèt jaar om donateur te worden! Meer weten? Kijk op shie.nl/
Vandaag in ons aftelalfabet: de letter L van ... Linneweever b.v. Een bedrijf dat niet alle inwoners van onze stad direct zullen herkennen. Toch werd het al in 1827 opgericht, bestaat het nog steeds en is er zelfs een lid van de koninklijke familie begraven met schoenen van deze firma aan zijn voeten.![]()
![]()
In 1827 richtte Johannes Matthias Linneweever het bedrijf Linneweever Maat- & Orthopedisch schoenatelier op. Dat was best revolutionair: in die tijd werd er nog geen onderscheid gemaakt tussen een linker- en een rechterschoen. Schoenen werden simpelweg om de dag van voet gewisseld. Toen confectieschoenen steeds normaler werden, specialiseerde het atelier zich helemaal in orthopedisch schoeisel. In 1890 werd een pand voor het bedrijf aangekocht: Linneweever vestigde zich op het Westeinde 32A. ![]()
![]()
Het predikaat Hofleverancier, dat Linneweever in 1927 bij het 100-jarig bestaan ontving, kun je in dit geval letterlijk nemen. Het schoenatelier had goed contact met het koninklijk huis en maakte in totaal 24 paar maatschoenen met steuntjes voor koningin Wilhelmina, prins Hendrik en dochter Juliana. Prins Hendrik vond zelfs zijn laatste rustplaats met schoenen van Linneweever aan.![]()
![]()
Linneweever is nog altijd een familiebedrijf. Inmiddels is alweer de zesde generatie aan de leiding. Sinds eind jaren tachtig heeft het bedrijf zijn hoofdvestiging in Zoetermeer. Het pand aan het Westeinde werd echter niet verlaten. Nog altijd kun je daar terecht om je ortopedische schoenen te laten aanmeten.![]()
![]()
Wist je dat op de site van onze stichting de geschiedenis van maar liefst 400 Haagse bedrijven beschreven staat? Wij vieren dit jaar ons dertigjarig bestaan. Op 3 november van dit jaar vieren we dat met onze donateurs. Dan presenteren we ook ons jubileumboek over Haagse bakkerijen. Dit is dus hèt jaar om donateur te worden! Meer weten? Kijk op shie.nl/![]()
![]()
#industrieelerfgoed #industrieelerfgoed #erfgoed #denhaag #koninklijkhuis
