Haagvaarder 109 (hoofdartikel)

Was de Wit aan de (Trek)Vliet

De eerste keer, dat ik de naam Was de Wit hoorde, dacht ik meteen aan een wasserij, zoals er meer waren langs de Vliet. Het bleek echter een hele andere tak van productie te zijn, namelijk was en wasproducten. Het bedrijf van Dirk de Wit, afkomstig uit de Beemster groeide en bloeide langs de Trekvliet in Rijswijk en de Vliet in Voorburg en keerde in 1977 terug naar zijn  oorsprong als onderdeel van het wereldconcern Paramelt.

Rijswijk

Dirk de Wit Hzn. ontwikkelde eind 19^de eeuw op basis van wasproducten een onderhoudsmiddel voor leer, met zeer goede resultaten. Hij begon in 1908 in de Beemster een fabriek van verpakte wasproducten voor stalhouderijen, winkels voor leer, huishoudelijke artikelen en drogisterijen. Hij was daarmee de eerste in Nederland. De groei van het bedrijf en de schaalvergroting noodzaakte het bedrijf te verhuizen. Was de Wit legde zich meer toe op de raffinage, veredeling en verwerking van overzeese wassen tot halffabricaten en allerlei producten. Vanwege het belang van een goede vaarverbinding met Rotterdam, de plaats waar alle grondstoffen voor de wasproductie aankwamen, verhuisde de firma in 1932 naar de Geestbrugkade in Rijswijk. De eigen schepen ‘Risico’ en ‘Avontuur’ vervoerden de basisbestanddelen en de vervaardigde producten.

Oorlog

In de oorlogsperiode stagneerde de aanvoer van overzeese wassen. Was de Wit ging over op het produceren van synthetische was en paraffine uit olie en wist zo met veel creativiteit bruikbare producten te maken. Na de oorlog namen de producten op basis van aardolie toe, voor de cosmetische en medische branche en ook voor de elektrotechnische industrie.

Jubileumboekje en viering

In juni 1945 overleed Dirk de Wit op 72-jarige leeftijd. Hij was bezig een jubileum publicatie te schrijven over 50 jaar Was de Wit, vanwege zijn overlijden verscheen het boekje eerder dan gepland.
In het boekje wordt een overzicht gegeven van de grote diversiteit aan dierlijke (bijen, schildluizen), plantaardige (veelal inheemse), minerale (uit aardolie gewonnen) en synthetische wassen, die in de fabriek bewerkt werden tot een grote verscheidenheid aan (half)producten. In 1948, bij de echte jubileumviering, bood het personeel een kleurig tegeltableau aan.

Voorburg

Het pand in Rijswijk begon meer en meer te knellen, er werkten toen 50 mensen. Was de Wit liet zijn oog vallen op het terrein van Wasserij Ozon aan de Vliet in Voorburg, aan het Westeinde 58 D. Het woonhuis werd kantoor en in de hallen vond de productie plaats. In de vroegere tuin was plaats genoeg voor uitbreiding. De fabriek in Rijswijk bleef ook nog enige tijd in gebruik. Het vervoer vond in de jaren 60 steeds meer plaats over de weg.

Sikkens, AKZO, Syntac

Begin jaren 60 ging Was de Wit als zelfstandige eenheid deel uitmaken van de Sikkens Groep en schoof aan het eind van het decennium door tot werkmaatschappij van AKZO Coatings.  In 1970 wijzigde de naam in Syntac, die naam paste beter bij het karakter van het bedrijf, een chemische industrie, die verpakkingshulpstoffen leverde. In die tijd had het bedrijf 95 werknemers.

J. Bink

In 1974 werd de heer J. Bink aangesteld als directeur van Syntac Voorburg. Een paar jaar later kocht hij de aandelen Syntac terug van AKZO Nobel en werd het bedrijf weer een zelfstandige onderneming met 70 personeelsleden en een omzet van 6.000 ton was per jaar. In datzelfde jaar, 1977, fuseerde Syntac met Paramelt tot Paramelt Syntac. Het bedrijf uit Voorburg verhuisde naar de locatie van Paramelt in Heerhugowaard, 22 werknemers verhuisden mee. Het bedrijfsterrein in Voorburg werd verkocht aan de naastliggende wasserij Hokatex. Het voormalige bedrijf van Dirk de Wit leeft voort in het wereldconcern Paramelt.

Jannie Havelaar

Bronnen:

• D.de Wit Hzn. Was de Wit 1898-1945, Rijswijk bij Den Haag, 1945.
• M. van Vlijmen, 100 jaar Paramelt: een eeuw in was 1898-1998. Heerhugowaard 1999.
• Website Paramelt: https://www.paramelt.com/history/

Met dank aan: T. Eijkenboom.