Haagvaarder 9 (hoofdartikel)

Kaaspakhuis met woonhuis aan de Vliet in Leidschendam

Aan de Delftsekade 30-31 te Leidschendam bevinden zich twee fraaie panden, beide gebouwd rond de laatste eeuwwisseling. Het bijzondere van deze panden is dat er op harmonieuze wijze twee bouwstijlen zijn verenigd, waardoor zij duidelijk een bepaalde overgangsperiode vertegenwoordigen.

Art Nouveau

Rondom 1900 worden de ‘oude’ neo-stijlen enigszins losgelaten om plaats te maken voor een nieuwe stijl, de Jugendstil of Art Nouveau. Het sierlijke van deze stijl is prachtig toegepast in de bakstenen sierbogen rondom de ramen van beide panden. Traditioneel is nog de bouw van het huis: de voorgevel toont een symmetrische opbouw met een benadrukte middenas. De top van de lijstgevel vvordt bekroond door een centraal fronton met aan weerszijden twee bakstenen zuiitjes, elk voorzien van vier minuscule frontonnetjes. De voordeur wordt afgedekt door een balkon dat gedragen wordt door zwanenhalskorbelen. Een onder het fronton ingemetseld medaillon toont het bouwjaar: 1902.

Heel bijzonder is dat woonhuis en kaaspakhuis door de jaren heen nauwelijks zijn veranderd: geen ingrijpende verbouwingen en aanpassingen ten behoeve van ‘de moderne tijd’. De fraaie gang met marmeren vloer is daar een voorbeeld van. Het gebouw is sinds 1913 in bezit van de familie Van Wijk.

Het kaaspakhuis, waarin zich nog originele kaasplanken bevinden, is het grootste deel van deze eeuw in functie geweest. Nog steeds liggen er, als stille getuigen van die vverkzame periode, de rails naar de Vliet. Via deze verbinding konden de kazen per schip aangevoerd worden.

Monumentwaardig

De reeds vergevorderde plannen om van dit unieke pand een appartementencomplex te maken (weliswaar met behoud van de originele gevel) lijken momenteel tot stilstand te zijn gekomen.
Monumentenzorg heeft interesse getoond om het pand in zijn originele staat te behouden. Het staat nu als potentieel jong Rijksmonument op de lijst en de definitieve uitsiag van de selectie is in het tweede kwartaal van 1996 te verwachten.

De Stichting Haags Industrieel Erfgoed ondersteunt het voortbestaan van deze panden in zijn oorspronkelijke vorm. Veel gebouwen langs de Vliet zijn al opgeofferd aan de nog steeds groeiende verstedelijking van westelijk Nederland. Dit oude pand vormt een uniek voorbeeld van een tak van nijverheid, die vroeger zo veelvuldig voorkwam in de dorpen langs de Vliet.

Loes Baas

Met dank aan:

• Gemeente Leidschendam. afd. Onderwijs en Cultuur

Literatuur:

• Els Speekenbrink en Ruud van Wijngaarden, Monumenten en beelden in Leidschendam, Leidschendam 1992.