Haagvaarder 72 (hoofdartikel)

Van G. Molier Boekbinders en Linieerders naar Molier Groep 1858 – 2005

Het was Gelijn Molier, die na het overlijden van zijn patroon T.C. van Stockum, een eigen boekbinderij begon aan de Gerbrandstraat, een niet meer bestaand straatje ter hoogte van de huidige Grote Marktstraat. Aanvankelijk kreeg hij veel werk van particulieren. Hij bond losse katernen tot boeken en daarnaast maakte hij onder meer grote folianten voor boekhoudadministraties.

Linieerwerk

Nadat zoon Carolus tot de zaak was toegetreden, richtte men zich ook op linieerwerk. Het begon op een vrij eenvoudige manier op zogenaamde trektafels, die men in eigen beheer vervaardigde. Het linieermateriaal bestond uit koperen pennen van diverse diktes en lengtes. Hiermee kon men dan lijnen op papier trekken, dat vooral bestemd was voor folianten. Al snel werd de eerste linieermachine in huis gehaald. Onderhand werd het wel erg benauwd in het pand aan de Gerbrandstraat en verhuisde men in 1918 naar het hoekpand aan de Prinsegracht – Lange Beestenmarkt. Hier kon men beschikken over vier grote lokalen en kon de mechanisering verder worden doorgezet.

Machinepark

Voor het linieerwerk en handelsdrukwerk dat vanaf de jaren 20 de boventoon voerde, kwamen steeds meer machines in gebruik. Eén hiervan was de Brehmer 135, een verzamelhechter, die in de jaren 50 werd voorzien van ‘ijzeren meiden’ (oplegstations). De machine bleef tot begin jaren 70 in gebruik. Hiermee werden losse katernen tot één geheel ingestoken met aan het eind van de ketting een hechtknop. Daarna werd het product aan drie kanten schoon gesneden. Ook de eerste vouw- en naaimachines deden hun intrede en daarmee kwam het handwerk meer op de achtergrond.

In de jaren 50 groeide het bedrijf uit tot een middelgrote firma met zo’n 100 werknemers. Dit waren vooral gekwalificeerde boekbinders en leerlingen in opleiding. In die periode kende het bedrijf een zevental afdelingen. De linieerderij was de eerste met 5 machine, die door de groei eind jaren 50 werd ondergebracht in het pand van de voormalige zuivelfabriek De Centrale aan de Lange Beestenmarkt. De vouwafdeling had ook 5 machines. Het vergaren van de gevouwen katernen tot boekblokken gebeurde handmatig door meisjes. In de brocheerderij werden de vergaarde katernen op 3 naaimachines tot brochures gemaakt en van omslag voorzien. Het vierde bedrijfsonderdeel was de ‘meisjesafdeling’. Hier stonden de Brehmer verzamelhechters en werden door meisjes voornamelijk sets zogenaamde ‘scheurstellen’ met carbonpapier en periodieken vervaardigd. Het eerste van na de oorlog was het Vakblad voor Aardappelen, Groente en Fruit. Dan was er de handbinderij waar boeken in linnen werden gebonden. Daarnaast was er ook nog een binderij voor particulier werk met bijzondere boeken. Tot slot was er de expeditie waar alles ingepakt werd voor transport dat in eigen beheer werd uitgevoerd.

Staatsdrukkerij

Al aan het eind van de 19de eeuw werd Molier benaderd door de toenmalige Landsdrukkerij voor linieerwerk. Een type werk dat voor deze belangrijke opdrachtgever door heeft gelopen tot in de jaren 70 van de 20ste eeuw! Voor de Landsdrukkerij (de latere Staatsdrukkerij) werd ook veel bindwerk gedaan, zeker als het om speciale dingen ging: “Er was maar één binder voor de Staatsdrukkerij voor bijzondere dingen en dat was Molier”, aldus Ad Molier de laatste familietelg in de firma. De Staatsdrukkerij had sowieso een zeer prominente rol voor de Haagse grafische industrie. Het bedrijf besteedde allerlei werkzaamheden uit aan de Haagse bedrijven in deze sector.

De laatste jaren

Gemeentelijke plannen in het kader van de ‘dwarsweg’ en het volledig vastlopen in het aan elkaar geknoopte netwerk van werkplaatsen maakten het voor Molier noodzakelijk om uit te kijken naar nieuwe ruime behuizing. Eind jaren 60 werd grond gekocht in de Plaspoelpolder en in 1971 verhuisde het bedrijf naar de nieuwe vestiging aan de Verrijn Stuartlaan. In 1999 verliet de laatste Molier (vijfde generatie) de directie. De firma was toen uitgegroeid tot de Molier Groep waarin binderij Spiegelenberg, Verkerke binding en Binderij Kiel uit Rotterdam waren opgenomen. Daarmee was het bedrijf met zijn 220 werknemers één van de grootste binders van Nederland. In 2005 werd de firma overgenomen door Bosboom waarna drie jaar later het faillissement volgde.

Koos Havelaar

Bronnen:

• Interview met A. Molier 15 september 2010.
• De Snelbinder, jrg.3, nrs. 2 en 3. (Bedrijfsblad Molier)
• L. van Velzen, Over lood, ossegal en drukkersverdriet, Den Haag 1998