Haagvaarder 94 (hoofdartikel)
De Grinnell, automatische brandblus sprinklerinstallaties
Op de witgekalkte halfronde hal aan de Jupiterkade 2-4 zijn met enige moeite letters te ontwaren. Ze vormen de naam De Grinnell, de naam die onlosmakelijk is verbonden met sprinklerinstallaties. De Engelse moederfirma Mather & Platt in Manchester liet dit pand in 1950 bouwen voor één van zijn Europese dochterondernemingen. Van hieruit werden door heel Nederland zogenaamde automatische brandblus sprinklerinstallaties op maat geleverd en geïnstalleerd.
Opkomst van de sprinkler
In 1881 vroeg de Amerikaan Frederick Grinnell zijn eerste patent aan op de automatische sprinkler. Via Engeland verspreidde deze techniek zich in de loop van de 19e eeuw over het vasteland van Europa. De toegenomen vraag naar sprinklers na de tweede wereldoorlog bracht Mather & Platt ertoe dochterondernemingen in heel Europa te stichten. Onder de naam De Grinnell verrees de Nederlandse vestiging in de Haagse Binckhorst. Het bedrijf hield een sterke band met Manchester, het moederbedrijf leverde de sprinklers, inclusief de benodigde kleppen en afsluiters en het personeel volgde er de opleiding.
Gebouw aan de Jupiterkade
Bij de bouw in 1950, een ontwerp van ingenieur J.C. Pannekoek, bestond het pand voor De Grinnell uit een open hal, de werkplaats, met daarnaast een kantoorgebouw van één verdieping. In de werkplaats stonden drie draadsnijmachines, een kolomboor, zaagmachines en een slijpmachine. Hiermee werden de materialen voor de aanleg van de sprinklerinstallatie voorbereid, om daarna door monteurs ter plekke te worden geïnstalleerd.
Al in de 1958 werd de werkplaats uitgebreid naar achteren met ruimte voor een magazijn. Op de tekening werd expliciet vermeld dat de uitbreiding, evenals het bestaande gebouw van een sprinklerinstallatie voorzien werd. Boven het later aangebrachte verlaagde plafond in het voorste gedeelte, zijn nog resten van deze installatie te bespeuren.
De Grinnell had in 1973 ongeveer 65 % van de landelijke markt in handen. In 1980 volgde een uitbreiding van het kantoorgedeelte met een extra verdieping. De tekenkamer was gegroeid naar 30 personeelsleden, die ruimte nodig hadden voor hun tekenborden. In diezelfde tijd werkten er zo’n 150 monteurs door het hele land.
Clientèle
In de begintijd werden vooral industriële gebouwen, zoals in de textielindustrie in Twente en pakhuizen, voorzien van sprinklerinstallaties. Dit had alles te maken met de eisen van de verzekeringsmaatschappijen. Ook de Laurensfabriek in de Binckhorst, met de brandbare tabaksopslagruimtes was een klant van De Grinnell. Het warenhuis V & D was een van de grote firma’s die al vroeg begon met het laten aanleggen van sprinklers, eind jaren 60.
Andere klanten waren afkomstig uit de petrochemische industrie, er werden tanks op de Maasvlakte beveiligd, raffinaderijen in de Botlek, maar ook booreilanden. In een personeelsadvertentie uit 1986 in de Limburger wordt trots vermeld, dat De Grinnell de sprinklerinstallatie heeft aangelegd bij DAF in Born.
Door de aanpassingen van het bouwbesluit in 1990 kwam er een nieuwe markt bij op sprinklergebied, grote volumes zonder brandmuren, zoals kantoorgebouwen en scholen.
Zo kreeg De Grinnell in die tijd de opdracht het toen nieuwe ministerie van VROM aan de Rijnstraat te beveiligen met een sprinklerinstallatie.
Afloop
Eind jaren 70 nam Wormald het moederbedrijf van Mather & Platt over, die op zijn beurt samen ging met Ansul. Behalve de naamswijzigingen ging de Haagse vestiging samenwerken met Ansul in Lelystad. Het Haagse personeel kwam in 1979 en 1980 met succes in opstand tegen een dreigende verplaatsing naar Lelystad. Maar in 1990 ging de verhuizing wel door, naar een kantoorpand in Woerden. Voor de werkplaats was daar geen ruimte, alle materialen moesten besteld worden bij de Duitse vestiging in Keulen.
Eind jaren 80 kocht het Amerikaanse bedrijf Tyco alle bedrijven op. Zij leveren nu nog steeds alle materialen vanuit Enschede. Bij Cegelec in Dordrecht kwam ook een deel van het personeel terecht. Helaas verdween bij alle verhuizingen ook langzaam maar zeker het archief, via een aantal oud personeelsleden is toch nog wat informatiemateriaal bij elkaar gesprokkeld.
Jannie Havelaar
Bronnen
Interviews met de heren A. Zuidwijk, H. Kuijpers, H. Timmerman en H. de Wit
Hinderwetvergunningen gemeente Den Haag
Bouwtekeningen, verzameling gemeente Den Haag, DSO
