Haagvaarder 5 (hoofdartikel)
Haagvaarder; zoektocht naar een naam en een model.
In de Haagvaarder nr.1 werd door de voorzitter een korte uiteenzetting gegeven over de betekenis van de naam van ons bulletin. Natuurlijk was daar het een en ander aan vooraf gegaan. Namen als Nieuwsbrief, Nieuwsbulletin, Shienieuws en anderen werden besproken en verworpen als weinig origineel of geen logische betekenis.
De naam Haagvaarder is geboren ten huize van de voorzitter. Zelf hoorde ik er voor het eerst van in een telefonisch gesprek waarbij mij ook gevraagd werd of ik wist wat de betekenis was. Onmiddellijk dacht ik aan een beurtschipper, maar mij werd duidelijk gemaakt dat het de naam van een soort vaartuig, een platbodemschuit was. In de vorige eeuw was voor transport naar Den Haag met zijn vele ondiepe grachten en lage bruggen een grote behoefte aan platte schuiten. In onze tijd dus een echt stukje industrieel erfgoed.
Op de eerstvolgende vergadering sprak iedereen met voldoening over de gevonden naam voor ons blad. Daarmee scheen ook een einde te zijn gekomen aan het onderwerp Haagvaarder als naam. Inderdaad, scheen, want in mijn enthousiasme merkte ik op dat we als stichting ook een model van zo’n schuit zouden moeten hebben. Koos, als slagvaardig voorzitter, kaatste direct de bal terug met de opmerking dat niemand mij tegenhield. Met belangstelling zou het resultaat worden afgewacht.
Wat dus het einde scheen, werd een moeizame weg om tot het door mij (lichtvaardig?) beloofde resultaat te komen. Gelukkig heb ik een oomzegger, die als bezitter van een woonboot en als zeilliefhebber als deskundige met kop en schouders boven mij uitsteekt. Hij was dan ook mijn eerste en enige hoop.
In een lang gesprek wisten wij mijn wensen en zijn problemen te combineren en werd mij een fotokopie beloofd waarin een Hagenaar voorkomt. De naam Haagvaarder was volgens hem onbekend, Hagenaar kwam het dichtst in de buurt. Enige dagen later ontving ik de beloofde kopie van een houten Hagenaar ‘Berend’. Een begin, maar niet erg bemoedigend.
Mijn verdere speurtochten voerden, voorlopig telefonisch naar de scheepvaartmusea in Amsterdam en Rotterdam. Met mijn volstrekt onduidelijke kennis en wensen was het, ondanks alle medewerking, bijna onmogelijk om tot meer gegevens te komen. De naam Haagvaarder zei niemand iets, Hagenaar opende wat meer deuren, maar zonder verdere gegevens van mijn kant bleef de vraag onbeantwoord. Zonder duidelijke wensen nooit de juiste mensen leerde ik in die tijd. Na nog vele gesprekken waarbij de naamgeving groeide tot Hagenaar, Wagenbrugger en Heuvelaken, betekende een bezoek aan het Maritiemmuseum Prins Hendrik in Rotterdam uiteindelijk een doorbraak. Een zeer behulpzame conservatrice had een stapel boeken en een computerprogramma klaargelegd, waaruit ik voldoende gegevens kon verzamelen. Ook kon ik vanaf het beeldscherm detailfoto’s maken om als modelbouwer aan de slag te gaan.
Hoewel in alle gesprekken die ik voerde de naam Haagvaarder steeds als onbekend werd afgedaan, vond ik tot mijn grote voldoening die naam wel degelijk terug in een van de vele doorgenomen boeken in Rotterdam.
Daarmee was duidelijk bewezen dat ons blad die naam dus met recht voert. Een echte bouwtekening heb ik nergens onder ogen gehad. Wellicht ook niet omdat in de loop der tijd de ontwikkeling heeft geresulteerd in verschillende uitvoeringen. De verzamelde gegevens en toto’s waren gelukkig voldoende om een reëel beeld te krijgen.
Hopelijk kunt u bij een van de ontmoetingen met de SHIE, bijvoorbeeld op Open Monumentendag, het rnateriële resultaat van al dat speurwerk – een model van een Haagvaarder – eens bekijken. Voor mij was het een uitdaging en een genoegen om tot dit resultaat te komen.
Chris Lampe
