Telefooncentrale Marnixstraat / De Constant Rebecquestraat

Object: Telefooncentrale Marnixstraat / De Constant Rebecquestraat

Datering: 1956

Bijzonderheden: In 1950 startte de bouw van een nieuwe telefooncentrale als uitbreiding van de bestaande centrale aan de Marnixstraat. In die tijd was het gebruikelijk dat bij bouwwerken, die in opdracht van gemeente of het rijk tot stand kwamen, 1% van de bouwsom aan beeldende kunst werd besteed. Dit was de zogenaamde éénprocentsregeling. Ook met dit PTT gebouw was dit het geval. De eigen Esthetische Dienst nam het voortouw in de uitvoering van deze regeling.

In het monumentale trappenhuis dat zich achter de ronde hoek bevindt, werd op vrijwel elke etage een wandschildering aangebracht door kunstenaars als: Frans Vollmer, Paul Kromjong en Rinus van der Neut. Deze schilderingen zijn nog aanwezig.In twee andere trappenhuizen werden glas-in-loodramen aangebracht naar ontwerp van Kees Kuiler. Een wel zeer bijzonder raam is dat van de kunstenaar Lex Horn, die een kleurrijk glasapplicatie op de kantineverdieping ontwierp. Het bevindt zich nu in het trappenhuis van de Hobbit, een deel van de voormalige centrale die afgestoten is en nu functioneert als bedrijfsverzamelgebouwOok bijzonder zijn twee nog bestaande mozaïeken, waarvan één op de begane grond in de Hobbit van blauwzwarte Noorse leisteen met kleurige marmersoorten. Dit mozaïek is van de kunstenaar Frans Vollmer. Het andere mozaïek van 8 m² bevindt zich in de kantine voor het hogere personeel. Het is opgebouwd uit 250.000 stukjes glas en marmer.

Het is vervaardigd door de kunstenaar Jacob Bouhuys. Het was zijn 50ste mozaïek dat hij hier afleverde. Het kunstwerk was een geschenk van het personeel ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Haagse telefoondienst. Het geheel is 8 cm dik en weegt 4 ton.

Tot slot is er ook aan de buitenkant nog kunst te ontwaren. Oorspronkelijk was er een serie sluitsteentjes bij de hoofdingang van de beeldhouwer Aart van den IJssel. Dit gedeelte van het gebouw is echter gesloopt. Resteren nu alleen nog twee reliëfs van Franse kalksteen boven de deuren op de uitgebouwde gedeelten nabij de ronde hoek van het gebouw. Zij werden ontworpen door de beeldhouwer Bram Roth.

Meer informatie:

• Staatsbedrijf der PTT/DEV, Den Haag 1963Kast, N., Monografieën monumentale kunstwerken PTT: deel 1 Plaatselijke Telefoondienst ‘s-Gravenhage,
• Haagvaarder 61