Haagvaarder 27 (hoofdartikel)

Muurreclame Rynbende in oude glorie hersteld

SHIE brengt restauratie tot goed einde!

Zelden wordt nog zo’n fraaie muurreclame ontdekt, zoals in Leidschendam vorig jaar mei (1999). De regio kent natuurlijk enkele toppers op dit gebied. Daarbij valt te denken aan de Reuser & Smulders_reclame aan de Brouwersgracht en de reclame voor de Comestibles_firma in de 2e Van Blankenburgstraat, beide in Den Haag. De muurreclame van Rynbende is uniek in zijn soort; een reclame voor een landelijk merk (zie Haagvaarder 22), daterend uit de jaren dertig en redelijk gaaf te voorschijn gekomen. Kortom een restauratie meer dan waard!

Herstel gevel

De aanleiding van het vrijkomen van de muurreclame was lekkage van de muur. Dit euvel moest dus eerst hersteld worden. Na advies van de restauratoren heeft een plaatselijke aannemer de oude voegen voorzichtig verwijderd en de muur opnieuw gevoegd. Daarna heeft de muur enkele maanden kunnen drogen. Deze werkzaamheden leidden uiteraard tot schade van de reclame, maar waren essentieel voor het voortbestaan.

De muurreclame van Rynbende na het voegen. Goed te zien is dat een groot deel van de verf vergaan is, waardoor nog wel de kleurvlakken te onderscheiden zijn, maar de tekst zo goed als niet meer leesbaar is.

Na het voegen werden de vlakken weer ingekleurd en kon begonnen worden met het opnieuw aanbrengen van de verschillende voorstellingen.

Opname

Na een informatieronde besloot het SHlE_bestuur te kiezen voor de firma Klarenbeek & Melissen Restauratiewerken V.O.F. te Den Haag, die het werk moest gaan klaren. De beide restauratoren hebben hun sporen verdiend onder meer in Den Haag en Leiden. Toen de opdracht in juni j.l. door de SHIE kon worden gegeven, was er al in september eraan voorafgaand een eerste opname gedaan. Fotografisch was de toestand vastgelegd. Hierbij waren onder andere sporen ontdekt van een oudere muurreclame. Tevens werd duidelijk hoe de rand, die bij het ophangen van het reclamebord was verwijderd, eruit moet hebben gezien. Ook de opbouw van de schildering kon worden geanalyseerd. De reclame bestaat uit een (lood)witte grondlaag, waarover een helder geel (loodchromaat) vlak is geschilderd. Dit pigment heeft de eigenschap groen_grijs uit te slaan onder invloed van zonlicht. Over dit gele vlak is de reclame aangebracht met zwarte en transparante rode verf.

Restauratie

Uitgangspunt bij de restauratie was het behoud van de oorspronkelijke schildering, waarbij de ‘leesbaarheid’ van het totaalbeeld verbeterd zou moeten worden. Het unieke karakter van de reclame en het ‘patina van de tijd’ mochten daarbij niet verloren gaan. De start van de restauratie ving aan met het schoonmaken met een speciaal reinigingsmiddel. Daarna moest de muur goed drogen, zodat bij het aanbrengen van de volgende laag geen vocht werd ingesloten. De volgende stap was het aanbrengen van een fixeerlaag. Hiermee werden de resterende verfschollen vastgezet aan de onderlaag en verstevigd. Dit is tevens de basis voor de retoucheerverflaag. De verf zuigt dan niet zo de muur in en eventuele reacties met stoffen uit de voegcement worden voorkomen. Vervolgens werden de juiste kleuren gemengd en uitgeprobeerd op de muur. De ontbrekende delen werden daarmee ingevuld. De nog aanwezige delen werden met een transparante verflaag overschilderd, zodat het craquelé zichtbaar bleef. Over het geheel werd tot slot een vernislaag aangebracht, die als bescherming dient en tevens de glans van alle delen gelijk maakt.

De restauratie van de muurreclame werd financieel mogelijk gemaakt door een bijdrage van de firma Mitra, die sinds enige tijd het merk Rynbende als huismerk voor haar jenever voert. De gemeente Leidschendam was eveneens bereid een aanzienlijk deel van de kosten te dekken. Dankzij de medewerking van de exploitant van Hotel Centraal en de eigenaar van het pand kon de restauratie tot een goed einde worden gebracht. Op vrijdag 1 september om 17.00 uur precies _ de Rynbende_klok gaf het aan _ werd de muurreclame feestelijk onthuld door de heren Boorsma (Mitra) en Rijnbende. Dankzij het initiatief van de SHIE is de unieke historische muurreclame van de ondergang gered. Door de ruime publiciteit werd een breed publiek op de hoogte gebracht van de restauratie van deze unieke muurreclame.

Koos Havelaar