Meteen naar:

Pander verkoopt matten, tapijten, gordijnen, meubels. Later máákt Pander ook meubels en verzorgt betimmeringen in vele (Haagse) gebouwen. En wat wordt in die tijd ook van hout gemaakt? Juist: vliegtuigen!

Historisch overzicht

Periode Brouwersgracht 1850 – 1868

1850 Klaas Pander start een mattenwinkel aan de Brouwersgracht 21.

1863 Hendrik Pander start een winkel in tapijten en matten in Gouda.

1865 Hendrik neemt de zaak in Den Haag over.

Periode Vlamingstraat 1868 – 1878

1868 Verhuizing van de winkel naar de Vlamingstraat 16.

Periode Wagenstraat 1878 – 1985

1878 Verhuizing naar de 1e Wagenstraat 21.

1882 Uitbreiding van de panden aan de Wagenstraat.

1882 Zoon Klaas komt in de zaak. Er vindt uitbreiding plaats van het assortiment met gordijnen, dekens, linoleum en meubelen.

1885 Eerste filiaal in Amsterdam, eerst in de Reguliersbreestraat en later in de Kalverstraat.

1887 De oude meelfabriek Hollandia wordt aangekocht en omgebouwd tot meubelmakerswerkplaats.

1889 Oprichting van de handelsvennootschap H. Pander & Zonen.

1895 Eerste machinale houtbewerking met gasmotor van 12 PK.

1902  Uitbreiding en verbouwing van het pand  in de Wagenstraat, de gevel wordt tot één geheel uitgebouwd.

1907  Aankoop omliggende panden Wagenstraat – Pander heeft daarmee het grootste Nederlandse winkelmagazijn.

1907  Aankoop terrein aan Geestbrugkade voor houtwerf.

1915-17  Grootschalige verbouwing fabriek, architect Van der Steur. Machines aangedreven met eigen opgewekte elektriciteit.

1915  Vestiging Rotterdam geopend.

1918  Vanaf dit jaar gaat Pander de inrichting van passagiersschepen verzorgen.

1924  Oprichting NV Maatschappij tot Vervaardiging van Vliegtuigen Pander. De productie vindt plaats op derde verdieping van de fabriek.

Vanaf 1928  Pander geeft tweemaandelijks het blad Thuis uit. Het tijdschrift wordt gestuurd naar klanten ‘thuis’ in Nederland en Oost en West en in den vreemde.

1932  Serievervaardiging meubelen: Multi-Pro

1934  C. Chaudron volgt W.A. Dwars op als directeur.

1940  Pander heeft een eigen ‘modelflat’ in flatgebouw ‘Frankenheuvel’ aan de Frankenslag (architect P. Vermeer).

1937  Oprichting NV H. Pander & Zonen.

1951  Fabriek Zuid Binnensingel 5 verkocht aan het Rijk

1952  Opening van een filiaal in Eindhoven.

1953  Verhuizing van de fabriek naar nieuwbouw in Leidschendam.

1973  Het Pander Kunstcentrum wordt geopend in het pand aan de Grote Marktstraat. Hier wordt werk van moderne beeldende kunstenaars geëxposeerd. Grote motor hierachter was Rob Chaudron.

1985  Verenigde Meubileringsbedrijven Pander (Den Haag, Zoetermeer, Rotterdam) failliet.

Productie

  • Biezenmatten
  • Meubelen
  • Interieurbetimmeringen en aankleding

Bijzondere opdrachten

  • Vredespaleis, grote zaal: betimmeringen en meubels
  • Koloniaal instituut Amsterdam: betimmeringen
  • Ned Handelsmij Amsterdam: betimmeringen
  • Amsterdamse bank: betimmeringen
  • Troelstra-oord Beekbergen
  • City bioscoop Den Haag en Amsterdam: interieur vernieuwd
  • Kurhaus, inrichting conversatiezalen
  • Stationsgebouw Ypenburg: algehele inrichting
  • Schepen: Springfontein, Simon Bolivar, Nieuw-Amsterdam
  • Vliegtuigen: diverse types, eerste HN-ACN, vanaf 1932 plan snel postvliegtuig,
  • Zweefvliegtuigen in de oorlog voor de Duitsers

Vormgevers

Als vormgevers zijn werkzaam Wouda, Bromberg, Nieuwenhuis en Semeij.

Afbeeldingen

Locatie(s)

TitelAdres

Bronmateriaal

  • 75 jaar Pander, jubileumnummer 48 van Thuis, 1 februari 1938
  • N. van Twillert,Pander & Wonen, Den Haag 1991
  • Archief van Pander in het HGA
  • 1940, 21 februari (HaagseCourant): Modelflat firma Pander
  • 1940, 10 oktober (HC): Hedendaagse schilderkunst bij Pander
  • 1947, 30 januari (HC): Directeur gearresteerd
  • 1947, 9 april (HC): Mede-directeur op vrije voeten
  • 1948, 15 oktober (HC): Tentoonstelling gobelins
  • 1949, 1 april (HC): H. Pander veroordeeld tot 5 1/2 jaar
  • 1949, 6 augustus (HC): Karel de laatste Pander-koetsier na 43 jaar met pensioen
  • 1951, 1 december (HC): Fabrieksgebouw Pander aan Rijk verkocht
  • 1952, 8 maart, 2, 10, 25 april, 23, 30 mei, 10 juni (HC): Aankoop magazijnruimte voor Ministeries, gebouwencomplex van Pander veroorzaakte stormpje
  • 1952, 10 mei (HC): Eerste steen nieuwe fabriekshal in Leidschendam
  • 1952, 17 mei (HC): Bouwen zonder vergunning door Pander
  • 1952, 10, 15 november (HC): Nieuwe fabriek in gebruik genomen
  • 1953, 19 augustus (HC): Dodelijk ongeval in fabriek Pander
  • 1953, oktober (HC): Salome schilderijen prijsvraag (Jan van Heel 1e prijs)
  • 1963, 9 februari (HC): Eeuwfeest Pander bescheiden festijn