Een gepromoveerde farmaceut, die met pillen draaien een start maakt als industrieel, raakt door zijn idealistische bevlogenheid betrokken bij de productie en handel van melk en margarine.
Historisch overzicht
Ca.1865-70 J.Th. Mouton(1840-1912), wis- en natuurkundige, die promoveerde als farmaceutisch doctor. Hij beheert een apotheek aan de Spuistraat en richt een farmaceutische fabriek op aan de Nieuwe Havenstraat.
1878 Een grote brand legt de fabriek aan de Nieuwe Havenstraat in de as.
1879 Op de resten van de afgebrande fabriek bouwt hij de melkinrichting De Sierkan, waarvan hij één van de oprichters is en op de nrs. 9-11 een margarinefabriek. De laatste fabriek met de intentie: “… daarmede te zullen bevorderlijk zijn aan de verspreiding van een voor het leven van den mensch noodzakelijk voedingsbestanddeel, in eenen vorm en voor eene prijs, waardoor het ook voor den minder gegoede te allen tijde zou bereikbaar zijn”.
1881 Introductie van de ‘Deense methode’ of ‘koudwater-methode’, waarbij de emulsie van de ‘kunstboter’ snel werd afgekoeld i.p.v. de trage geleidelijke afkoeling bij de oude methode.
De nieuwe kunstboter was minder korrelig, smaakte beter en leek meer op boter.
1883-87 Op Internationale tentoonstellingen worden vier zilveren en twee gouden medailles behaald.
1889 Bij gebrek aan ruimte aan de Nieuwe Havenstraat wijkt Mouton uit naar Rijswijk en start aan de Geestbrugkade de Haagsche Margarineboter Fabriek. De fabriek is gunstig gelegen aan het water voor transport. Er staan twee stoommachines van 6 PK. Al vanaf de aanvang is er export naar Engeland.
1911 Na een overname van een ander bedrijf vindt een naamsverandering plaats in: NV Nieuwe Margarine-fabrieken Rijswijk.
1911-1930 Diverse reclameboekjes uitgegeven waaronder sprookjes, maar ook verhalen over treinen en schepen.
1928 In de margarine-industrie vindt een concentratie plaats. Als onderdeel van Calvé sluit de firma gaat zich aan bij de Margarine-Unie, de voorloper van Unilever.
1930 De productie aan de Geestbrugkade wordt stopgezet en naar verplaatst naar Rotterdam. Van de 100 arbeiders komen er 50 op straat te staan.
Afbeeldingen
-
- De imposante gevel van de Haagsche Margarineboterfabriek van Mouton, ca. 1895.
-
- Interieur van de margarinefabriek met overal houten tonnen met margarine, ca. 1895.
-
- Houten deksel met beeldmerk van de firma van een kist met 24 pakjes margarine.
-
- Houten zijkant met beeldmerk van de firma van een kist met 24 pakjes margarine.
-
- Krantenadvertentie voor Zeeuwsch Meisje en kaartenspel van de fabrikant, 1924.
-
- Krantenadvertentie van de Nieuwe Margarine-Fabrieken, 1926.
-
- Krantenadvertentie voor Zeeuwsch Meisje en Rijswijks Glorie van de fabrikant, 1928.
-
- Krantenadvertentie voor Zeeuwsch Meisje van de fabrikant, 1929.
-
- Krantenadvertentie voor Zeeuwsch Meisje van de fabrikant met een kistje met pakjes margarine, 1929.
-
- Het molenhalma van de nieuwe Margarniefabriek.
-
- De achterkant van het Molenhalma met reclame voor de Nieuwe Margarinefabriek.
-
- Achterblad van het reclame sprookjesboek van de Margarinefabriek met reclame, jaren 20.
Locatie(s)
Bronmateriaal
- M.S.C. Bakker, e.a., Geschiedenis van de techniek in Nederland, De wording van de moderne samenleving 1800-1890, deel 1, p. 157-158.
- J.J. Havelaar en A.G. van der Horst-Voorn, Het leven begint met melk, Den Haag 2007.
- A. Kwakernaak, “Margarine uit Rijswijk!”, Jaarboek HVR 2020, p. 89-93.
- De Tribune, 24 september 1930.