Italiaanse families waren het die het terrazzowerk naar Nederland brachten. Trouwens het mooie sierstuc kwam ook via Italianen, die al lopend van werk naar werk gingen, in Nederland terecht.
Historisch overzicht
1909 De neven Giulio en Fortunato Rosa Bian richten samen een terrazzobedrijf op onder de naam G. & F. Rosa.
1913 De Rosa’s bouwen een pand aan de Pretoriusstraat, beneden zijn de werkplaatsen. Op de bovenste twee etages wonen de families.
Midden op de gevel prijkt een terrazzo reclameplaat, een visitekaartje in terrazzo.
Veel opdrachten voor het leggen van vloeren in instellingen zoals kloosters, ziekenhuizen en kerken.
1934 Giulio Rosa Bian keert terug naar Italië, zijn zoon Manio volgt hem op.
Ca. 1938 Manio vertrekt. Het pand aan de Pretoriusstraat wordt gesplitst. Nummer 40-42 wordt verkocht. De terrazzoplaat wordt verplaatst naar nummer 46.
Het bedrijf wordt geleid door Fortunato en zijn zoons Dante Nicolini en Gabriele Bartolo.
Na 1945 Veel terrazzowerk in nieuwbouw huizen zoals trappen, aanrechten en douchebakken.
Aan de Loosduinseweg heeft Rosa een werkplaats waar vooral trappen gemaakt worden.
1960 Dante zet de zaak voort met zijn zus Maria Therese.
1969 Dante leidt het bedrijf alleen onder de naam D.N. Rosa’s Terrazzo’s en Betonwerken.
ca. 1985 Het vertrek van Dante Rosa naar Italië betekent het einde van het bedrijf.
2007 De terrazzo reclameplaat van de firma Rosa, sterk verweerd, hangt nog steeds aan de gevel in de Pretoriusstraat.
2008 De Stichting Haags Industrieel erfgoed(SHIE) neemt samen met de bewoners van het pand het initiatief om de terrazzoplaat te laten restaureren.
2008 Bij F. Cristofoli, het oudste nog bestaande terrazzobedrijf in Den Haag, wordt de terrazzoplaat deskundig gerestaureerd.
2009 De gerestaureerde terrazzoplaat wordt teruggeplaatst en feestelijk onthuld.
Afbeeldingen
-
- Het bedrijfspand van Rosa aan de Pretoriusstraat met midden aan de gevel de oude terrazzoreclameplaat, ca. 1913.
-
- Een advertentie van de firma Rosa in de Nederlandsche Staatscourant uit 1933.
-
- Het pand met twee Italiaanse bedrijven Cristofoli voedingsmiddelen en Rosa terrazzowerk aan de Pretoriusstraat 40-48, 1980.
-
- Bladzijde uit de catalogus, in leporellovorm, van Rosa met terrazzopatronen, jaren 10
-
- Bladzijde uit de catalogus van Rosa met terrazzopatronen, jaren 10
-
- Het voormalige bedrijfspand met bedrijfswoningen op de etage van Rosa terrazzo werk met de oude reclame nog aan de gevel, voor de restauratie, 2008.
-
- De sterk verweerde reclameterrazzoplaat wordt voor restauratie van de gevel gehaald, 2008.
-
- Detail van de reclameplaat van de firma Rosa tijdens de restauratie bij de firma Cristofoli, 2008.
-
- Detail van de gerestaureerde reclameplaat van de firma Rosa, 2008.
-
- De terrazzonaamplaat van Rosa na restauratie, 2008.
-
- Terrazzo asbak gemaakt in 1943.
Locatie(s)
Bronmateriaal
Jannie Havelaar “G. & F. Rosa, terrazzo en mozaiekwerken Italiaans ambacht in Transvaal” en “Restauratie terrazzoreclameplaat Rosa”, Haagvaarder, augustus 2008, jrg. 15, nr.58