Salamander, De, houtzaagmolen (eind 1600 – heden)

1643  Huijbert Crijnen van Eijk en Vincent Palensteijn krijgen in de heerlijkheid van Veur (even ten noorden van ‘den Leytschen Dam’) aan de Vliet toestemming voor de bouw van ‘een seeckere wint-saechmolen mitsgaders een huysinge dienende totte neeringe van de houtcooperije omme daerinne bequamelijck te moogen woonen’: molen De Salamander.

ca. 1774  De molen brandt af.

1778  Herbouw van de Salamander als achtkantige stellingmolen. J.A. Prijn is dan eigenaar van de houtkoperij Windlust waaronder ook de Salamander valt.

1803  Adolph George van der Schooren wordt de nieuwe eigenaar van de houtkoperij Windlust en de molens De Salamander en De Hoop.

1844  na de dood van A.G. van der Schooren blijft de houtkoperij tot 1880 in het bezit van de Haagse familie van der Schooren en gaat verder onder de naam J.W. van der Schooren en Co. De houtkoperij is voor hen een investering; het reilen en zeilen van de houtkoperij laten zij geheel over aan meesterknechten en personeel.

1880  W.A. Mathlener is de nieuwe eigenaar, dan genaamd Houtzagerij Windlust en later Loon- en Houtzagerij Windlust Leidschendam bij W.A. Mathlener.

1897  Bij de molen wordt een stoommachine geplaatst, die de in 1894 afgebrande molen De Hoop vervangt.

1917  Een nieuwe eigenaar van de molen dient zich aan: J. Koerts. Hij laat de molen restaureren en al snel kan weer op wind worden gezaagd.

20e eeuw  De molen raakt na de oorlog in verval.

1953  De malenkomt stil te staan. Incidenteel wordt nog door aandrijving van de stoommachine gezaagd.

1985  De Stichting Opbouw Salamander (S.O.S.) wordt opgericht.

1989  De Salamander wordt herbouwd op bijna dezelfde plaats waar vroeger de molen ‘De Hoop’ stond.

1995  De molen zaagt weer op windkracht.

2015  Het educatief centrum De Moolenmeester wordt in gebruik genomen.

Heden De molen wordt draaiende gehouden door een enthousiaste groep vrijwilligers. De molen is op gezette tijden open voor bezoek en rondleidingen en voor verkoop van hout. Ook kunnen op bestelling bomen tot planken gezaagd worden.