Muurvlakte te huur

Gäbler electrotechnische artikelen en sanitair Hollanderstraat 2-4

De muurreclame van Gäbler is een letterreclame met midden op het vlak een soort handtekening van de firmant. Deze toevoeging geeft de reclame een bijzonder eigen karakter. Hij was daarom ook één van de door de SHIE geselecteerde muurreclames, die in aanmerking komen om gerestaureerd te worden.

De muurreclame aan de Hollanderstraat is een reclame van de voormalige winkel van de firma Gäbler, die voor onze tijd een merkwaardige combinatie van producten verkocht. Hij handelde in producten voor “electriciteit op elk gebied”, voor “sanitair” en “radio”, zoals de muurreclame vermeldt. Behalve deze tekst prijkt midden op de gevel de handtekening van de firmant. Onderaan staat zijn adres en telefoonnummer te lezen. Gäbler heeft maar betrekkelijk kort, een vijftal jaren, hier een winkel gehad. Hij emigreerde in 1938 naar Zuid Afrika.

Woensdag 8 september werd een steiger opgebouwd als voorbereiding op de restauratie. De dag daarop nam het werk een aanvang met de reiniging van de reclameschildering. Door het voorzichtig schoonmaken met water en daarna nogmaals met water met een zeepoplossing werd veel vuil verwijderd. De muur werd vervolgens nagespoeld en de losse deeltjes werden verwijderd. De muurreclame was er slechter aan toe dan we vooraf vermoeden. Veel verfscholletjes hingen los. Voor een deel was dit nog te herstellen door het aanbrengen van een dubbele laag vernis. Hiermee wordt het authentieke deel van de reclame geconserveerd. In de volgende fase zal de schildering met een transparante vernis met pigment worden ingevuld, zodat het oorspronkelijke beeld van de Gäblerreclame weer te zien zal zijn.

Tijdens de schoonmaakfase kwam, zoals ook bij de eerdere restauraties, veel aan het licht. Zo bleken er vier reclames over elkaar heen geschilderd te zijn. Van de drie oudste reclames zijn alleen fragmenten en losse woorden overgebleven. Hierdoor is herstel of gedeeltelijk herstel van deze oudere reclames geen optie. Wel zal de gevonden informatie gedocumenteerd worden. Uit de fragmenten werd duidelijk dat er een reclame voor een ‘sigaren en cigaretten’ winkel is geweest, van een vleeschhouwerij en van een aardappelhandel. Helaas zijn deze producten niet direct te herleiden tot winkels die hier in de omgeving waren gevestigd. De oudste reclame bestond uit een okerkleurig ondervlak met zwarte letters. Verder is zwart en wit regelmatig toegepast. Ook werden sporen van rode verf gevonden. Vermoedelijk is de Gäblerreclame na het vertrek van de firma door de volgende eigenaar aan het oog onttrokken door een bruinige laag verf.

Woensdag 15 september: na alle fragmenten en de Gäblerschildering te hebben beoordeeld, kwamen we tot de conclusie dat de oudere schilderingen te fragmentarisch zijn om hiervan een beeld te laten zien in het geheel. Dus het wordt een restauratie van de Gäblerreclame. De reclame wordt weer goed leesbaar, waarbij de authentieke onderdelen zichtbaar behouden blijven.

Om  te beginnen zijn daarop de zwarte letters opgehaald: de ontbrekende delen zijn daarbij aangevuld met transparante verf. Het patina van de oude schildering blijft daarbij in tact. Zie bijv. de letters “A” en ‘bied’ in onderstaande afbeeldingen.

Spectaculair was de vondst van een signering: de letters R.G. die mogelijk van een schilder of ontwerper afkomstig zullen zijn. Voorzitter van de SHIE Koos Havelaar hierover: “een dergelijk unieke ontdekking hebben we niet eerder bij een restauratie gedaan. Over het algemeen zijn het vrij anonieme reclameschilderingen waarvan de maker meestal niet te traceren is. Mogelijk zijn het de beginletters van het schildersbedrijf Van Rij & ter Gast”.
Het bedrijf van Rij en ter Gast was in de jaren dertig een gerenommeerd schildersbedrijf en gevestigd aan het Smidswater. Zij waren onder meer betrokken bij uitvoeringswerkzaamheden in het Vredespaleis.

Donderdag 16 september is een start gemaakt om het wit op te vullen. Dit wordt ook weer transparant gedaan. Hier wordt wel over de oude lagen heen geschilderd.

Vrijdag 17 september is gestart met het aanbrengen van de ransparante verflagen zijn aangebracht. In details zijn ook de oude verfscholletjes nog goed herkenbaar. Voor het eerst is nu ook weer de handtekening van Gäbler goed te zien.

De restauratie werd op 20 september 2010 afgerond. Op 13 oktober werd de muurreclame onthuld door Wethouder Baldewsingh (o.a. monumenten).De restauratie is mogelijk gemaakt dankzij de financiële steun van de gemeente Den Haag en Fonds 1818.