Nieuws 12 juni 2009
Terrazzoplaat van de firma Rosa
In 2008 werd door de SHIE een verrassende ontdekking gedaan. Aan de gevel van de Pretoriusstraat 40-46 in Den Haag bleek een terrazzo reclameplaat te hangen van de Firma Rosa. De reclameplaat was zwaar aan restauratie toe. Er liep onder meer een grote scheur over de hele breedte van de plaat.
Deze terrazzoplaat is in de maanden april tot juli 2008 door tussenkomst van de SHIE gerestaureerd en in juni 2009 weer op de oorspronkelijke plaats bevestigd. Op deze pagina is het fotoverslag van deze restauratie te volgen.
Terrazzo is een techniek waarbij van marmerkorrels, cement en water een mengsel gemaakt wordt, wat uitgestreken wordt op een stabiele ondergrond. Daarna wordt door walsen de massa verdicht en na drogen geslepen en gepolijst. Vaak wordt het gecombineerd met mozaïek steentjes. Eind 19e, begin 20e eeuw trokken veel Italiaanse terrazzieri vanuit Friuli in het noorden van Italië de wereld in, waaronder ook naar Nederland.
Eén van de pioniers op het gebied van terrazzo in Den Haag was Giovanni Battista Gobeschi, die bekend isgeworden met de vloer van de Passage(1885). Giulio en Fortunato Rosa Bian, twee neven afkomstig uit Maniago in Friuli, werkten voor hem. In 1909 begonnen zij samen een bedrijf onder de naam G & F Rosa, terrazzo- en mozaïekwerken. Blijkbaar gingen de zaken goed, want in 1913 lieten zij het pand Pretoriusstraat 40-46 bouwen. De keuze voor vestiging in Transvaal was niet een toevallige: in deze wijk woonden en werkten veel Italiaanse terrazzowerkers.
Op de bovenetage waren de woonhuizen voor de beide gezinnen, op de benedenverdieping was een grote werkplaats. Midden op de gevel werd een terrazzo reclameplaat aan de gevel bevestigd. Een prima reclame voor hun naam en vakmanschap. In de loop van de jaren dertig keerde Giulio Rosa terug naar Italië. Fortunato, later opgevolgd door zijn zoon Dante, zette de zaak voort. Het pand werd gesplitst, waarbij de terrazzoplaat opschoof naar de huidige plaats aan de gevel. Bijzonder is, dat het pand als geheel de stadsvernieuwingsgolf van de jaren negentig overleefde.Gezien de slechte staat van de terrazzoplaat, heeft de SHIE in overleg met de familie Verhoeff, de eigenaars van het pand 44-46, het plan opgevat om de gevelplaat te laten restaureren. De restauratie zal plaatsvinden door de oudste nog bestaande terrazzo firma in Den Haag, de firma Cristofoli (1913) die o.a. ook de restauratie van de Passagevloer heeft uitgevoerd. De restauratie wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 1818.
De SHIE vertrouwt er op, dat met de restauratie een stuk wijk- en terrazzogeschiedenis hersteld wordt en weer tot zijn recht kan komen en behouden blijft als tastbare herinnering in Transvaal.