Hier treft u de laatst verschenen editie aan van de Haagvaarder. De Haagvaarder verschijnt vier keer per jaar in februari, mei, augustus en november.
U kunt een gratis proefexemplaar van de Haagvaarder aanvragen door een email te sturen met uw naam en adres aan info@shie.nl.
Opa Leonardo Zuliani vertrok in de jaren twintig uit zijn geboorteplaats Tauriano in het arme noorden van Italië via Duitsland naar Nederland. Als terrazzowerker kwam hij uiteindelijk terecht in Den Haag. In 1932 begon hij zijn eigen terrazzobedrijf. Hij betrok een werkplaats gelegen langs het water van het Laakkanaal aan de Viaductweg. Hij liet zijn vrouw overkomen en ze gingen wonen in de portiekwoning naast en boven de werkplaats.
Het bedrijf groeide gestaag, er was werk genoeg. Ze maakten aanrechtbladen in keukens, badkamervloeren, trappen en balkonvloeren. Veel werkzaamheden werden ter plekke uitgevoerd. Met de aangevoerde materialen gingen de terrazzowerkers aan de slag. Ze storten de terrazzo in een zelf gemaakte bekisting. Na een paar dagen, na het uitharden, gingen ze terug om te schuren.
Ook grotere klussen namen ze aan, ze legden vloeren in het Gemeentemuseum in Den Haag, in museum Boymans Van Beuningen in Rotterdam en in diverse grote kantoren, zoals het CBS gebouw in Rijswijk.
Drie zoons, Leonardo jr., Luigi en Mario werkten mee in het bedrijf. En zij woonden allemaal met hun gezinnen in het portiek boven en naast de werkplaats aan de Viaductweg. Maar er was nog meer personeel, totaal zo’n dertig man.
Van de kleinkinderen werkte alleen Luigi jr. mee in het bedrijf. Zijn vader specialiseerde zich om, in samenwerking met kunstenaars, kunstwerken van beton te construeren. Hij ging zelfs zo ver, dat hij naar de kunstacademie ging, om kunstenaars beter te begrijpen. Jan Snoeck was een van de eersten die bij Zuliani aanklopte. Hij ontwierp beelden voor gevelstenen en ook losstaande werken van steen en graniet. Er volgden andere kunstenaars, zoals Berry Holslag en Cor Dam.
Na zijn militaire dienst (1978) kon Luigi jr. niet meer aarden in het bedrijf en besloot voor zichzelf te gaan werken (1986). Binnen een jaar volgde zijn vader hem. Hij startte op een overdekte binnenplaats in de Spinozapoort en legde zich vooral toe op kunstwerken. Uit die tijd dateert ook de samenwerking met de Porceleyne fles en Struktuur 68. Zij maakten geglazuurde beelden, die in onderdelen aangeleverd werden, door Zuliani in elkaar gezet en van een fundering voorzien geplaatst werden.
Omdat de ruimte voor vrachtwagens om de beelden op te hijsen aan de Bierkade zeer beperkt was, keken ze uit naar een andere locatie voor het bedrijf en vonden die aan de Waldorpstraat, op het terrein naast Braber. Van bouwmaterialenhandel Zwolsman huurden ze een deel van zijn terrein en plaatsten daar een Romneyloods.
Overlast van de tippelzone in de Waldorpstraat leidde in 1994 tot de verhuizing naar Zoetermeer. In het industriegebied lieten ze een grote loods neerzetten met een overdekte werkplaats ernaast. Hier bevindt zich het bedrijf nog steeds, duidelijk herkenbaar aan de vele beelden en mozaïekwerken. Van hieruit vertrokken vele keramiekbeelden naar hun bestemming. Een kleine selectie: Haagse Harry aan de Grote Markt, de Tweeling van Berry Holslag op de Binck Twins, liggende en staande beelden van Jan Snoeck bij MCH Westeinde. Sommigen kwamen ook weer terug, bijvoorbeeld na beschadiging of als tijdelijke opslag.
Een grote, heel bijzonder, opdracht kreeg Zuliani in 2016 voor de bekleding van de Beurspassage in Amsterdam. Voor het ontwerp van de passage, Amsterdam Oersoep genaamd, tekenden de kunstenaars Hans van Benthem en het duo Arno Coenen & Iris Roskam (van de Markthal in Rotterdam). Het verbeeldt een hommage aan de Amsterdamse grachten. Zuliani legde niet alleen de terrazzovloer, met ook allerlei ingesloten ‘schatten’ uit de grachten en tekende ook voor de mozaïeken op de wanden en op het tongewelf. Bijna anderhalf miljoen steentjes in genummerde kleuren werden in de werkplaats in Zoetermeer door extra ingeschakelde familieleden samengelegd tot het aangegeven ontwerp van grote en kleine vissen, fietsen en ander onderwater leven.
Van de huidige werkzaamheden springen de volgende opdrachten er uit: Het Julianamonument staat deels opgebouwd in de werkplaats en is voorzien van een fundering. Het wacht op plaatsing op het Julianaplein in Den Haag. Ook de plaatsing van het Tuschinski-monument en het Razziamonument , beide in Rotterdam, zijn dit jaar gepland.
Jannie Havelaar
Bronnen: