Haagvaarder 124 (hoofdartikel)

De Haeghe Groep, hoofdbewoner van de Kerketuinenweg

Onder de paraplu van de wet sociale werkvoorziening was De Haeghe Groep, de voorloper van Den Haag Werkt, een van de grootste werkgevers van Den Haag, actief in diverse marktsegmenten met een breed aanbod van producten en diensten.

Een eeuw bestaansrecht

De sociale werkvoorziening is een typisch Nederlands fenomeen en kent een lange geschiedenis. Voor Hagenaars met een arbeidsbeperking bestonden in de eerste helft van de vorige eeuw verschillende werkplaatsen. Zo was er de werkplaats voor blinden en slechtzienden en verzorgden de Vereniging Dr. Schroeder van der Kolk en de Vereniging AVO, Arbeid voor Onvolwaardigen (andere tijden!) vanaf 1923 respectievelijk 1927 werk voor Hagenaars met een fysieke of verstandelijke beperking. Na de Tweede Wereldoorlog was de tijd rijp voor een landelijke regeling, waarmee mensen met een beperking in aanmerking kwamen voor betaald werk. In 1969 leidde dit tot de Wet Sociale Werkvoorziening (wsw), die in Den Haag werd uitgevoerd door de Gemeentelijke Dienst Arbeidsvoorzieningen (GDA). De Dienst beschikte over drie werkbedrijven en toetste of de werkplaatsen van AVO (inmiddels omgedoopt tot Actio Vincit Omnia) en Schroeder conform de nieuwe wet werkten. In 1992 nam de GDA de werkbedrijven van AVO en Schroeder over. Samen vormden zij De Haeghe Groep.

De Haeghe Groep, bijzonder ondernemend

De vijf werkbedrijven van de Haeghe Groep boden burgers met een arbeidsbeperking volwaardig betaald werk. Hiervoor beschikte zij over afdelingen als metaalbewerking, houtbewerking, montage, confectie, kaarsenmakerij, pottenbakkerij, administratie, detachering, groenonderhoud, plantenteelt en een test- en trainingscentrum. Het aantal medewerkers bewoog op en neer met het maatschappelijke, politieke en economische tij. Van 3.000 in de jaren ’90 tot 1.500 bij het huidige Den Haag Werkt. Een gedeelte werkte op locatie bij opdrachtgevers.

Huisvesting

Alle afdelingen zaten verspreid door de stad, vaak in verouderde panden. In de jaren ‘80 werd gekozen om alles behalve de plantenteelt gaandeweg te verhuizen naar het nieuwe industriegebied Kerketuinen. De kantoren aan de Waldorpstraat en de Zichtenburglaan, en de werkplaatsen aan de Zusterstraat, de Volendamlaan en op de hoek Zichtenburglaan en Kerketuinenweg werden afgestoten. In 1991 betrok De Haeghe Groep een imposante nieuwbouw aan de Kerketuinenweg 24. Een kenmerkend post-65 bedrijfsgebouw, dat nog altijd functioneel is. De architect is Van Oord, Quint & Bonnemayer uit Uden, ontwerper van sociale werkplaatsen in heel Nederland.

In 1994 volgde nieuwbouw van het bedrijfspand Zilverstraat 38-44, naar ontwerp van Rondeltap-Oosterheert-Wubben. Tegenwoordig is dit in gebruik bij Schroeder. In 2002 kwam in de Zilverstraat achter het hoofdgebouw een nieuw gebouw, gelijktijdig met de ontwikkeling van het hoekpand Kerketuinenweg en Zilverstraat. Het ontwerp is van architectenbureau KOW. Tegenwoordig is dit het domein voor het verpakken van voedingsmiddelen, dat aan strenge eisen van hygiëne moet voldoen.

Daarnaast waren er meer verhuisbewegingen. Activiteiten van De Haeghe Groep kwamen en gingen op de Zichtenburgweg, Koperwerf, Fruitweg, Volendamlaan en Zilverstraat. Bedrijfsonderdeel Haegheflor huisde in een kassencomplex in het Westland en bedrijfsonderdeel Omnigroen had eigen werkplekken verspreid over de stad.

Den Haag Werkt, werk- en ontwikkelbedrijf

In 2015 verving de Participatiewet de Wet Sociale Werkvoorziening. De rijkssubsidie werd afgebouwd en de instroom in de wsw stopte. In de praktijk bleef de behoefte van de doelgroep aan aangepast werk en kwam na de krimp weer groei. In 2020 is De Haeghe Groep samen gegaan met het gemeentelijke Werkgeversservicepunt, onder de naam Den Haag Werkt. Niet de productie maar de ontwikkeling van medewerkers is nu leidend. De doelgroep is verbreed met medewerkers vanuit de Participatiewet Aan de slag. De helft van de 1.500 medewerkers werkt op het complex Kerketuinenweg, de andere helft werkt op locatie of is gedetacheerd bij de opdrachtgevers. De mensen van Den Haag Werkt vindt men overal in de stad: in de schoonmaak, de catering, in de groenvoorziening, achter balies, in magazijnen, bij supermarkten, sportaccommodaties, woningverhuurders, in het Haagse stadhuis en in de Japanse tuin. Den Haag Werkt stoffeert de stoelen van onze trams, bindt de boeken van onze bibliotheken en maakt de banken in het park.

Marja Langenberg

Bronnen:
Siene de Leeuw, GDA en De Haeghe Groep (van 1982 t/m 2019).
Christel Toet-Lavies, Den Haag Werkt.
H. Mulder, “Werken voor de kost, de sociale werkvoorziening in Den Haag, een lang verhaal” (typoscript), 1999.
Archief Dienst Stadsbeheer: Hinderwet- en Milieuvergunningen, HGA, bnr. 1426-01, inv.nr. 11015.
www.denhaag.nl/denhaagwerkt