Heem, van der, elektrotechnische apparatuur (1926-1966)

periode Johan Maetsuyckerstraat

1926 Achter het woonhuis van P.H.J. van der Heem aan de Johan Maetsuyckerstraat wordt samen met J. Bloemsma gestart met een radiowerkplaats.

1928 Ir. J. Bloemsma verlaat in september het bedrijf en gaat bij Philips in China werken.

periode Stortenbekerstraat

1929 Door het grote succes van het model KY besluit men de verspreide productieruimten samen te voegen in een voormalige sigarettenfabriek in de Stortenbekerstraat 177. Er werken inmiddels ruim 100 mensen bij het bedrijf.

Het bedrijf ontvangt van radiocentrales een order van in totaal 25.000 radioluidsprekerkastjes voor draadomroep, die aan een nieuwe grote lopende band worden vervaardigd.

1929-1930 Er wordt gestart met de productie van het model KY 107 onder de naam “zanger aan de wand”. In dit model worden voor het eerst in Europa de luidspreker en radio ontvanger in één kast samen gebouwd.

1929 Van der Heem wordt NV samen met Stokvis (25 %) en Philips (50 %) twee weken voor de beurskrach van 29 oktober, in New York.

In ruil voor de 50 % aandelen van Philips krijgt Van der Heem vrij gebruik van alle radio-octrooien, maar verplicht zij zich uitsluitend radiolampen van Philips in de radio’s te gebruiken.

1935 Het aandeel van Philips wordt in 1935 teruggekocht door beide andere aandeelhouders, de familie van der Heem en R.S. Stokvis & Zonen NV, die daarna ieder 50 % van de aandelen bezitten.

1935 Bij de verkoop van het Philips aandeel zijn tussen van der Heem, Stokvis en Philips afspraken gemaakt over de radio verkoop in Nederland. Via onderling afgestemd prijs- en modellenbeleid zal van der Heem een vast deel van de door beiden te verkopen radio’s voor haar rekening nemen.

1935 De radioverkoop is seizoen gebonden, in het najaar en in de winter worden de meeste radio’s verkocht, daarom wordt een stofzuigerserie gelanceerd. Het ketelmodel SZ 1 en SZ 2 en het zeer succesvolle torpedomodel SZ 3.

1936 Door de toegenomen productie wordt een nieuwe fabriek aan de Laakweg in gebruik genomen.

1937 Het 100.000-ste radiotoestel komt van de lopende band.

periode Maanweg

1938 Op 1 november 1938 wordt de eerste steen gelegd voor een nieuwe fabriek aan de Maanweg in Den Haag. Het ontwerp is van de architecten ir. W.S. van den Erve en D. Oosthoek P.Czn

1939 Het nieuwe hoofdkantoor aan de Maanweg 156 wordt in gebruik genomen.

Ook doet het 500-ste personeelslid zijn intrede. Bloemsma verdwijnt uit de naam van het bedrijf: “Van der Heem NV”.

1944 De Kroon Rijwielen fabriek in Rotterdam wordt gekocht en ondergebracht in de fabriek aan de Laakkade. In mei 1946 wordt daar gestart met de fabricage van fietsen.

1947 Het aantal personeelsleden overschrijdt de 1.000 mensen. Er worden meer dan duizend radio’s per week gemaakt.

1948 Vanaf 8 juni komen er ook Solex bromfietsen uit die fabriek, een licentie van Vélo Solex SA Parijs. Na een aanloopperiode worden er 48.000 stuks per jaar geproduceerd.

1949 Van der Heem NV gaat met een aandelenemissie naar de Amsterdamse effectenbeurs.

1950 Start van de televisieproductie

1951 Er werken 2.000 mensen bij Van der Heem. De fabrieken aan de Maanweg worden uitgebreid. Symbool van de snelle groei is het in 1951 voor de fabriek geplaatste, standbeeld “hoger zij uw vlucht” van de Voorburgse beeldhouwer Albert Termote.

1961 Het personeelsbestand is gegroeid tot 2.750 en in 1965 zijn dat er 3.500.

1966 De opkomst van lagelonenlanden, en de wereldwijde productie, met name vanuit Japan, de sterk toenemende loonkosten in Nederland, de revaluatie van de gulden en de verlaging van invoerrechten door de EEG, zorgen voor geduchte prijsconcurrentie op de Nederlandse markt. Samenwerken met andere wordt noodzakelijk. Na een korte samenwerking met Indola NV uit Rijswijk worden de bedrijven en de merknaam Erres, in maart 1966, precies veertig jaar na de oprichting, verkocht aan Philips. Philips heeft nog een aantal jaren producten verkocht onder de merknaam Erres.

Producten

Radio’s

De productie gaat van start met het model H & B III. Van dit H & B toestel worden verschillende modellen gemaakt ook komt er een H & B IV en V. Op de van 2 tot 11 oktober 1926 gehouden I.R.T.A. tentoonstelling (Internationale Radio tentoonstelling Amsterdam Stand nummer 86) wordt als eerste wapenfeit een H & B V super verkocht aan de toenmalige Minister van Financiën Dr. H. Colijn.

Het assortiment wordt eerst uitgebouwd met het H & B model KG (III IV en V). Later in 1928 met het Erres model KL, KWB, KWS, en KY, waarbij de Y staat voor het voor het eerst toegepaste stalen chassis van de radio. De diversen onderdelen blijken hier stevig op te kunnen worden samengebouwd, en via dit chassis is deugdelijke aarding van alle onderdelen gewaarborgd. Voortaan is de “K”, de letter die alle door Stokvis, onder de naam Erres, verkochte van der Heem radio’s zullen dragen in het type nummer.

Ook wordt er apparatuur gemaakt voor de draadomroep (radiocentrales), waaronder bijvoorbeeld losse luidsprekers en versterker installaties.

Elektromotoren

In 1940 wordt begonnen met een eigen fabriek voor de productie van elektromotoren.

Fietsen en Solex

In 1946 start productie fietsen. In 1948 gevolgd door de Solex productie die tot 1965 doorloopt. In totaal 700.000 exemplaren voor de Nederlandse markt.

Huishoudelijke apparatuur

ca. 1960 Vele nieuwe huishoudelijke producten aan het fabricage programma van Van der Heem toegevoegd. Onder andere ventilatoren, haardroogkappen, handboormachines, stofzuigers, elektrische dekens.

Radiocommunicatie

1956 Professionele radiocommunicatie apparatuur voor militair gebruik o.a. voor tanks, vliegtuigen en portofoons en vaste-wal-communicatie-apparatuur voor de zeeloodsen op de Nieuwe Waterweg.

Van der Heem ontwikkelde en bouwde ook een programma eenheid die gebruikt wordt om de verschillende trappen van een raket van het Europese Ruimtevaart programma, in de juiste baan te houden.

TV’s

Directeuren

Ir. J. Bloemsma

Geboren in 1899 en komt in 1919 naar Den Haag en gaat in september 1919 aan de TU in Delft studeren en gaat hier in 1920 ook wonen. Op 1 februari 1924 wordt hij Ingenieur. Vertrekt daarna naar Parijs en wordt daar als eerste Nederlander Radio Ingenieur aan de √âcole Supérieur d’ √âlectricité. Komt op 23 april 1926 naar Den Haag terug.

Hij en L.W. van der Heem werken in het leger samen bij een cursus voor de verbindingsdienst.

Bloemsma vertrekt in 1928 uit het bedrijf en gaat op in Eindhoven wonen en vertrekt vandaar naar China voor Philips. Na omzwervingen keert het gezin Bloemsma in 1931 terug in Den Haag. Hij legt zich dan volledig toe op lesgeven aan servicemedewerkers op een eigen school in Den Haag en aan de MTS aan de Sneeuwbalstraat. Hij is redacteur van Radiocentrum (1935) en publiceert artikelen in dit radiotijdschrift. Bloemsma overlijdt op 6 april 1986 in Den Haag.

P.H.J. van der Heem

Pieter is geboren op 31 augustus 1875 en overleden op 30 mei 1933 (57 jaar oud). Is Majoor in het leger en na zijn pensionering werkzaam in de bouwnijverheid, onder andere betrokken bij de ontwikkeling van het korrelbeton, samen met de directeur van Publieke Werken in Den Haag zijn zwager, de architect W. Greve. De radiofabriek begint in zijn woonhuis.

Niet alleen zijn twee kinderen Jan en Julia van der Heem, maar ook zijn jongste broer Leo zullen nauw bij het bedrijf betrokken raken.

L.W. van der Heem

Leo (Leonardus Wilhelmus) wordt geboren op 20 december 1893 te Den Haag. Hij zat eveneens in het leger. Op tweeëndertigjarig leeftijd maakt hij de start van het bedrijf mee. Hij is de jongste broer van P.H.J. van der Heem en via het leger een kennis van medeoprichter Ir. J. Bloemsma. Leo heeft, zeker door het jong overlijden van zijn broer, lang als algemeen directeur leiding gegeven aan het snel groeiende bedrijf.

Hij is gedurende de oorlog en erna, van 1940 tot 1947, directeur geweest van R.S. Stokvis & Zonen NV te Rotterdam. Was ook verantwoordelijk voor de voedsel voorziening in Den Haag in de hongerwinter 1944/1945. Leo is actief geweest als commissaris bij verschillende bedrijven onder andere: ENAF (Eerste Nederlandse Auto Rijwielen fabriek), de Machine fabriek Frans Smulders NV, Beschermheer van de

Gerritsen & van Kempen te Zeist, het latere van Kempen & Begeer, Haghefilm NV en J.C. van Straaten liften en machine fabrieken en beschermheer van de Harmoniekapel Forum Hadriani te Voorburg.

L.W. van der Heem overlijdt op 26 oktober 1962 in Den Haag.

J. van der Heem

Jan is geboren op 13 augustus 1907 te Den Haag en overleden in Voorburg op 14 januari 1957. Jan gaat als achttienjarige al snel aan het werk onder andere bij de radiofabriek van Herman Verseveldt (1892-1960) aan de Van Bylandtstraat 188 in Den Haag.

Naast zijn werkzaamheden binnen de Radiofabriek is Jan ook zeer actief geweest voor het bedrijfsleven in de Haagse regio. Hij was onder andere sinds 1951 voorzitter van de Haagse Kamer van Koophandel. Jan was onder meer bestuurslid van: de Vereniging van Kamers van Koophandel in Nederland, de Nederlandse vereniging voor Hoger Onderwijs in Economische wetenschappen, het Koningin Wilhelmina fond en het Technologisch Instituut voor Zuid Holland.

Ir. P.G. Zaaijer

Hij was technisch directeur van der Heem NV en komt in 1932 als ingenieur in dienst op het radiolaboratorium ontwierp daar als eerste radio de KY 126. In 1934 werd hij hoofd van de ontwerpgroep. Op 28 november 1940 werd hij benoemt tot onderdirecteur belast met de leiding van de fabriek. Hij overlijdt op 15 januari 1992.

L.C.M.J. Gussenhoven

Louis Gussenhoven geboren in 1909 te Den Haag, als zoon van de bekende banketbakker L.J. Gussenhoven, in de Wagenstraat 125. Na de H.T.S. komt Gussenhoven in dienst bij de Internationale Automobiel Maatschappij NV Pletterijkade (hoek Scheldestraat), eerst voor de verkoop van Studebaker automobielen, later als directeur verkoop. Op 1 februari 1941 treedt hij in dienst als onderdirecteur van Van der Heem NV. Op 15 februari 1957 werd hij directeur, tot zijn vertrek in 1966.

Naast zijn werk voor Van der Heem NV is de heer Gussenhoven actief geweest als commissaris van: de Internationale Automobiel Maatschappij NV te Den Haag, R.S. Stokvis & Zonen NV. te Rotterdam en van de Verenigde Stofzuigerfabrieken NV te Leeuwarden (VSF). Gussenhoven overlijdt op 25 maart 1972.

F. de Hartog

Na zijn studie HTS, afdeling werktuigbouw werkt Frans in Nederland, Duitsland, Zwitserland en de Verenigde Staten. Daarna is hij door Lindeteves – Stokvis uitgezonden naar de vestiging in Soerabaya. Keert in 1952 terug naar Nederland en werd in 1955 directeur van Lindeteves speciaal belast met de gang van zaken in Zuid Amerika en het Verre en Nabije Oosten. Hij is vanaf 1 januari 1961 werkzaam bij de vennootschap als directeur verkoop buitenland.

G. van Vliet

Gérard van Vliet komt al in dienst in 1928 en wordt onderdirecteur in 1940 en later directeur, verantwoordelijk voor de administratie van Van der Heem NV.

J. Smit

Geboren in 1908 en overleden 14 augustus 1999.

Treedt in 1935 op 27 jarige leeftijd in dienst bij van der Heem & Bloemsma NV. in de functie van assistent inkoper, na eerst enkele jaren bij Stokvis te hebben gewerkt. Op 23 mei 1958 werd hij benoemd tot onderdirecteur.

A. Cronheim

Geboren in 1896 en overleden 18 oktober 1982.