Vanuit de gemeentepolitiek bedacht, met veel politieke tegenwind opgezet, maar volhardend heeft het bouwbedrijf decennia van succesvolle Haagse volkswoningbouw gerealiseerd en de nodige openbare gebouwen en voorzieningen.
Historisch overzicht
1920 Gemeenteraadslid A.H. van Deth van de SDAP lanceert het idee om woningwetbouw door de Dienst Stadsontwikkeling en Volkshuisvesting te laten bouwen en zo de bouwprijzen te drukken.
1921 Het aannemersbedrijf HAM (Haagsche Aannemings Maatschappij) als gemeentelijke NV opgericht. Het bedrijf moet concurreren met andere aannemers en mag geen winst maken.
Na bezwaar van de Hollandsche Aannemings Maatschappij tegen de naam wijzigt men die in Haagsche Bouwmaatschappij, de HABO.
De aannemer A. de Vries wordt als directeur aangesteld en de HABO houdt kantoor aan de Laan van Meerdervoort 486.
1921 De eerste twee projecten zijn: de bouw van een school aan de Hoge Prins Willemstraat en de verbouwing van het Hofje van Vredebest bij het Westeinde. Kort daarop volgt een werk in correntie met andere aannemers, de verlenging van de Benoordenhoutseweg tot Wassenaar.
1923 Opdracht tot de aanleg van het spoorwegviaduct aan de Vaillantlaan, uitgevoerd als onderaannemer van de NV Het Spoorwegbouwbedrijf.
1924 Een nieuwe directeur ir. J.K. Tromp, die 27 jaar aanblijft. In dit jaar worden de eerste woningen gebouwd door de HABO aan de Maagdepalmstraat.
1926 De HABO betrekt een nieuw kantoor aan de Ruyterstraat 48.
1927 Er wordt een bescheiden winst gemaakt.
1928 Uitbreiding met een nieuwe afdeling: het leggen van kabels en buizen voor de gemeentelijke nutsbedrijven.
1929 Aanleg van de schutssluis in het afwateringskanaal naar Scheveningen, dat met een fors verlies wordt afgerond.
1929-1932 Aanleg van de Groentehaven onderdeel van de nieuwe groente- en fruitmarkt.
1930 -1947 Op enkele uitzonderingen na worden er geen woningen meer gebouwd door de HABO.
Vanaf 1931 Dalende omzet in 1936 wordt het dieptepunt bereikt.
Jaren 30 De Lulofsdwarsstraat is de werf van de HABO met de werkplaatsen en de opslag.
1931 In dit jaar is er voor 350 man werk.
1935 Nog maar 122 man kan te werk gesteld worden.
1936 Een belangrijke regie-opdracht in dit jaar de aanleg van de rioolmond in zee.
1937 Herstel treedt in en opdrachten voor schuilkelders bieden onder meer solaas.
1939 Woningen gebouwd in de Van Ruysbroekstraat en in uitbreidingsplan Moerwijk.
1945-1947 Vooral sloop en herstelwerkzaamheden.
1947 Materiaalschaarste van onder meer bakstenen vormt de keuze voor korrelbeton.
1949 Bouw van 120 woningen en een winkel aan de Binckhorstlaan, naar ontwerp van ir. S. van Hoogstraten en ir. J. Lucas.
1950 Aanleg filtergebouw voor de DWL in Bergambacht. Voor het eerst buiten de grenzen, maar wel voor Haags gemeentelijk bedrijf.
1951 Vanwege ziekte verlaat directeur Tromp het bedrijf en wordt opgevolgd door zij adjunct F.G. van Balen, die sinds 1932 bij het bedrijf werkzaam was.
1953-55 Bouw van een nieuw kantoor annex werf voor de HABO aan de Radarstraat 1 naar ontwerp van architect S. Hamerpagt.
1954 Bouw met het Tramonta-systeem in Morgenstond.
1954 Restauratie van de toren van de Grote Kerk waarbij de gietijzeren slaapmuts wordt vervangen door een nieuwe gebaseerd op oude afbeeldingen van de toren.
1955 Diverse blokken woningen gebouwd met Durisolblokken, lichte , holle blokken, die snel gestapeld konden worden en daarna volgestort met beton.
In Moerwijk, Morgenstond en Berestein verrijzen door de HABO gebouwde woningen, scholen en andere openbare gebouwen.
De omzet groeit uit tot ƒ 10 miljoen maar langlopende contracten blijven uit. De woningbouw gaat stagneren vanwege het bereiken van de gemeentegrenzen.
Veel transformatorstations voor het GEB worden gebouwd.
1960-64 Bouw van vier torenflats van 14 bouwlagen aan de Melis Stokelaan volgens systeembouw in opdracht van de Woningbouwvereniging ‘s-Gravenhage.
Door scherpe inschrijvingen weet men opdrachten binnen te halen zoals verpleeghuis Het Gulden Huis, het meest verliesleidende project van de HABO, de HTS aan de Wegastraat en de Haags Academie voor Lichamelijke Opvoeding aan de Laan van Poot.
1962 Directeur Joustra stapt en wordt opgevolgd door ir. M.K. Kleijn. De HABO staat er inmiddels slecht voor, einde dat jaar zal er een verlies van ƒ 500.000,- zijn op een omzet van ca. ƒ 10 miljoen.
Eind jaren 60 herstel het bedrijf zich.
1970 De statuten worden aangepast en de HABO mag voortaan ook in de randgemeenten bouwen.
1970-75 Aanleg van aardgasleidingen in het Westland voor de tuinders.
1975 Aanleg van het leidingennetwerk voor de stadsverwarming.
Jaren 60-70 Veel werk in de utiliteitsbouw en grote bouwwerken, zoals bejaardencentra, scholen, administratiekantoor Loosduinseweg, brandweerkazerne Wilhelmina van Pruisenweg en het kantoor Vereniging van Exploitanten van Gasbedrijven (VEG) in Rijswijk.
Verder wordt het renoveren van woningcomplexen een belangrijke taak.
Jaren 80 De HABO groeit gestaag. Projectontwikkelaar Aadic wordt overgenomen evenals het Rotterdamse architectenbureau Valtos en de projectontwikkelaar Valpro.
Jaren 90 Het bedrijf raakt weer in financiële problemen. Projecten zijn verliesgevend en de onroerendgoedportefeuille is onevenwichtig. In 1993 lijdt de HABO een verlies van ƒ 1,5 miljoen op beleggingen in het vastgoed
1996 De bedrijven Valtos en Valpro worden afgestoten en de gemeente stemt in met de verkoop van de civiele sector van de HABO (grond-, weg- en waterbouw) aan NBM Amstelland. Eind 1996 verkoopt de HABO haar belang van 19% in het Haagse onroerend-goed bedrijf Stedelijk Belang voor f. 700.000,– aan de gemeente, en scheldt de HABO de schuld van ƒ 3 miljoen die Stedelijk Belang bij de HABO had, kwijt. Kort daarna doet de gemeente de aandelen van de uitgeklede HABO over aan een B.V. van HABO-directeur L. Goeree. Het bedrijf BAM/NBM, dat een gedeelte van de activiteiten van NBM Amstelland had overgenomen, neemt de orderportefeuille en de voorraden van de HABO over, alsmede 65 van de 90 personeelsleden. De gemeente geeft als grootste opdrachtgever een werkgarantie. HABO directeur Goeree krijgt een baan als divisiedirecteur bij de BAM/NBM.
1997 Oprichting van het huidige bedrijf HABO GWW B.V., vestiging Binckhorstlaan 161.
Februari 1998 De HABO wordt failliet verklaard. De HABO-BAM combinatie gaat de lopende projecten afmaken en neemt 76 personeelsleden over.
2000 Overname van het rioleringsbedrijf K.Borsboom door HABO GWW.
2006 HABO GWW breidt infrastructurele activiteiten uit naar de gemeentes Zoetermeer en Alphen a/d Rijn met HABO Riooltechniek.
2011 HABO Riooltechniek opent pand aan de Magazijnweg 7a in Alphen aan den Rijn.
2012 HABO GWW opent pand aan de Heliumstraat te Zoetermeer.
2015 HABO GWW breidt activiteiten landelijk uit met bedrijfsonderdeel Ontwerp en Realisatie.
2016 Onderdelen Zoetermeer en Ontwerp en Realisatie verhuizen naar de Argonstraat 22 te Zoetermeer.
Afbeeldingen
Locatie(s)
Bronmateriaal
- C.H. Slechte (red)., Bouwen op Haagse gronden. Zestig jaar wel en wee rond de Haagse Bouwonderneming en het gemeentelijk stedenbouwkundig beleid, Den Haag 1981.
- Archief HABO, HGA, bnr. 1062-01.
- Haagsche Courant, oktober 1996 en 7 februari 1998.
- https://www.habogww.nl/