Reclamemateriaal

Eén van de meest in het oog springende aspecten van bedrijven is hun reclame. In oude tijdschriften en kranten zijn de advertenties eenvoudig terug te vinden. Voor ander reclamemateriaal, zoals affiches, folders, etiketten e.d. ligt dit vaak ingewikkelder. Hier moet toevallig iets bewaard zijn of particuliere verzamelaars of musea moeten op tijd interesse hebben gehad voor dit type materiaal. Het is natuurlijk wel het gezicht van de bedrijven naar buiten en spreekt behalve over het bedrijfsimago ook iets uit over de producten, de vernieuwingsdrang van een firma of geeft een goed tijdsbeeld.

Oral history

Vele duizenden mensen hebben in de loop van de tijd in fabrieken en werkplaatsen in de regio gewerkt. Zij vormen een belangrijke bron van informatie en kunnen als geen ander vertellen hoe het er aan toe ging in de bedrijven. Hun verhalen vormen een onmisbare schakel in de geschiedenis van een bedrijf of in de industriële ontwikkeling van onze regio. De SHIE probeert bij haar onderzoek ook regelmatig oud personeelsleden op te sporen en hun verhaal op te tekenen en zo mogelijk te gebruiken voor publicaties over de bedrijvigheid.
In het kader van het onderzoek naar de Haagse zuivelfabrieken (2006-2007) werden een aantal voormalige werknemers uit deze sector geinterviewd. Er werd gesproken met de melkmannen, de fabrieksarbeiders, een melkrijder en een directeur. Tesamen gaf dit veel aanvullende informatie, die in de publicatie Het leven begint met melk is verwerkt. In de rubriek Echo’s van de werkvloer kunt u van deze interviews korte verslagen lezen.

Bedrijfsarchieven

De kern van de geschiedenis van firma’s is te halen uit de eigen bedrijfsarchieven. Helaas zijn van belangrijke bedrijven, zoals Enthoven, de Prins van Oranje, Hus en Lankhout de archieven verdwenen of vernietigd. Secundaire bronnen moeten dan het verhaal van de firma vertellen. Gemeentearchieven in de regio bewaren echter nog wel belangrijke bedrijfsarchieven, hoewel die soms ook fragmentarisch kunnen zijn. De SHIE probeert het bedrijfsleven bewust te maken van het belang van bedrijfsarchieven en dat er zorgvuldig mee om gegaan wordt. Hopelijk leidt dit ertoe dat steeds meer bedrijven hun historische archieven afstoten aan gemeentearchieven.

Bedrijfsbladen

Eén van de meest ‘vergeten’ en toch zeer informatieve bronnen over het bedrijfsleven is het bedrijfsblad. Het vroegst bekende voorbeeld hiervan is De Fabrieksbode van de Van Markenbedrijven uit Delft, dat vanaf 1882 verscheen. Veel Haagse bedrijven hadden ook een eigen bedrijfsblad voor het personeel. Zij vormen een interessante bron van informatie over de bedrijvigheid van Den Haag en vooral ook over de relatie tussen de werknemer en de werkgever en het sociale aspect van de bedrijven. Ondanks het feit dat er veel bladen geweest moeten zijn, resteren er nog maar weinig, althans zoals nu terug te vinden is in het Haagse Gemeentearchief. De SHIE wil hierin iets gaan veranderen. Onder het kopje projecten leest u hier meer over dit onderzoeksproject.