Veel plannen voor stoomtramlijnen en uiteindelijk reguliere buslijnen door het Westland, die nog steeds bestaan maar inmiddels al meerdere keren van naam zijn gewisseld.

Historisch overzicht

1881  Oprichting van de tramwegmaatschappij voor het Westland te Amsterdam. Het tracé met normaalspoor loopt van Rijswijk via Poeldijk naar ’s-Gravenzande, later gevolgd door een tweede route van Den Haag, via Loosduinen naar Naaldwijk.
Het eindpunt in Den Haag komt aan de Lijnbaan.

24 juni 1882  De dienst gaat formeel van start. Het traject Den Haag – Loosduinen kost 20 cent voor de eerste klas en 15 cent voor de tweede klas.

1885  Tot dit jaar worden de lijnen geëxploiteerd door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij. Na onderlinge wrijving over materieel en financiën besluit de WSM per 1 juni 1885 de exploitatie over te nemen en daarmee krijgt zij de volledige zeggenschap.

1886  Door de opening op 10 juni 1886 van de spoorlijn Hollands Spoor – Scheveningen door de HIJSM komt er een directe aansluiting tussen beide lijnen. Het zorgde voor een groei in het goederenvervoer.

1888  De gemeente Loosduinen wil Kijkduin, dat onder de gemeente Loosduinen viel, als badplaats ontwikkelen en moet via een tram te bereiken zijn. De WSM kreeg de vergunning en in 1888 opende de lijn van Loosduinen naar Kijkduin, gelijktijdig met het gereedkomen van het nieuwe badhuis.

1894  Het hoofdkantoor verplaatst naar Loosduinen met als directeur ir. Henri Gustave Verspijck. Onder zijn leiding wordt geld vrijgemaakt voor de hoognodige vervanging van het spoor en wordt de remise bij Loosduinen uitgebreid. Hier komt een werkplaats voor het uitvoeren van reparaties en schilderwerk.

1894  De WSM maakt haar wens bekend om de lijn vanuit Naaldwijk door te trekken via De Lier en de Maaslandse dam naar Maasland en Maassluis. Bij de Maaslandse dam zou een aftakking komen naar Schipluiden en Delft. Vanuit ‘s-Gravenzande wil men de lijn door trekken naar Hoek van Holland. Kosten worden geraamd op 1,3 miljoen gulden.
Personenvervoer blijft de voornaamste inkomstenbron voor de WSM, maar goederenvervoer zet licht door.

1905  Op 9 januari begint de aanleg van het traject en op 14 juli 1905 vindt de feestelijke opening van de lijn plaats.

1907 De HIJSM neemt een belang in de WSM en steekt geld in de onderneming. Het Rijk en de provincie leggen in 1909 samen nog 770.000 gulden bij en de aanleg van de lijn naar Delft en Maassluis kan beginnen.

1909-1931 De diverse Westlandse groente- en fruitveilingen krijgen aansluiting op het tramnetwerk.

1921 De WSM viert haar 40-jarig jubileum sober. Er zijn problemen met kolen leveranties en de tuinbouwexport naar Duitsland en de concurrentie van het busvervoer.

1923 Exploiteert de WSM ook autobusdiensten. Het bedrijf groeit uit tot de enige streekvervoerder in het Westland. Een pluspunt in die periode was het zandtransport dat de WSM mocht uitvoeren ten behoeve van de stadsuitbreidingen van Den Haag en Loosduinen.

1925 Het bussenpark verder uitgebreid en de tramdienst voor passagiers sterk beperkt.

1928 Vanwege toenemende concurrentie met een HTM-busdienst wordt de tramlijn van Loosduinen naar Kijkduin opgeheven.

Na 1 oktober 1932  Verzorging van het personenvervoer door WSM verloopt alleen nog met bussen.

1941  De WSM wordt een volledige dochteronderneming van de Nederlandse Spoorwegen. Door concurrentie met de bus nam het personenvervoer per tram snel af. De nadruk bij de raillijnen kwam te liggen op vervoer van goederen, vooral tuinbouwproducten en kolen voor de verwarming van de kassen.

1956  Overgang op dieseltreinen, die de NS beschikbaar stelt.

Jaren 50 Het aantal vervoerde goederenwagens daalt door de sterke opkomst van de vrachtauto. De tramlijnen worden tussen 1963 en 1970 gefaseerd opgeheven. Het busbedrijf blijft bestaan en is actief in zowel het openbaar vervoer als het touringcarvervoer.

1 oktober 1965 De bedrijfsnaam gewijzigd in NV Westlandse Streekvervoer Maatschappij met behoud van de initialen WSM.

1969 WSM en dochteronderneming Citosa samengevoegd en vormen één nieuwe NS-dochter met de naam: N.V. Verenigd Streekvervoer West-Nederland.

1970  Het laatste stuk tramlijn, tussen Delft en Den Hoorn, opgeheven.

1995   Fusie Westnederland met Zuid-West-Nederland tot de ZWN-groep.

1999   ZWN-groep gaat op in Connexxion.

2009  De busdiensten in het Westland gaan, na aanbesteding, op 30 augustus 2009 over naar Veolia Transport Nederland, krachtens een contract met een looptijd tot 27 augustus 2016.

25 augustus 2019 De busdiensten in het Westland worden uitgevoerd door EBS.

Afbeeldingen

Locatie(s)

TitelAdres

Bronmateriaal

  • Wikipedia
  • R.F. de Bock, Trams en tramlijnen, deel 14, De stoomtrams in en om Den Haag en Gouda, Rotterdam, 1972.
  • J.C. van Hartingsveldt, Trams en tramlijnen, deel 31, De Westlandsche stoomtram, Rotterdam 1981.
  • J. Dahmeijer, “De Westlandse tram”, Westlandse Streekhistorie, jrg. 12, nr. 2, 2e kwartaal 2003, blz. 6-7.
  • H. van Lith, Rook waait over het Westland – De Westlandse Stoomtram, het Delflandspoor en de Westlanders, 1881-1970, Zaltbommel 2012.
  • 1881-1956 N.V. Westlandsche Stoomtramweg Maatschappij Loosduinen, Den Haag 1956.