Gas wordt eerst decentraal gewonnen of in een fabriekje geproduceerd uit kolen, zoals in de eerste gasfabriek van Enthoven. Dit groeit uit tot gemeentelijke gasfabrieken totdat de Gasunie aardgas levert.
Historisch overzicht
1844 L.J. Enthoven krijgt vergunning om een gasfabriekje te bouwen op eigen terrein; de voormalige pletterij, enz. t.o. het Zieken.
1844 Op 6 december wordt aan de Lijnbaan een Fabriek van ‘loopend gaz’ geopend onder directie van N.D. Goldsmid.
1875 Na afloop van het monopolie (dat 30 jaar duurde) gaat het bedrijf op 1 januari over aan de Gemeente Den Haag.
1875 Opening Eerste Gemeente Gasfabriek aan de Gaslaan.
1907 Opening Tweede Gemeente Gasfabriek aan het Trekvlietplein.
1924 Sluiting Eerste Gemeente Gasfabriek op de Gaslaan.
1967 Sluiting Tweede Gemeente Gasfabriek aan het Trekvlietplein.
Afbeeldingen
-
- De gasfabriek aan de Gaslaan van Goldsmid met middenin de majestueuze fabrieksschoorsteen, ca. 1860.
-
- De gasfabriek van Goldsmid aan de Lijnbaan ten tijde van de bouw van een gashouder, ca. 1870.
-
- Het terrein van de gasfabriek Gaslaan met verschillende grote fabrieksschoorstenen, ca. 1912.
-
- Kantoorgebouw van de gasfabriek aan de Gaslaan, ca.1912.
-
- De eerste Gemeente Gasfabriek aan de Gaslaan, het cokes terrein en stokerij.
-
- De gasfabriek aan de Gaslaan voor de kolenberging en daar achter gashouders en gebouwen, ca. 1912.
-
- Overzichtsfoto van de Tweede Gemeente Gasfabriek aan het Trekvlietplein, vooraan de Trekvliet, jaren 30.
-
- Het testen met stoomlocomotieven van de spoorbaan op het terrein van de gasfabriek, ca. 1907.
-
- De Tweede Gemeente Gasfabriek aan het Trekvlietplein met zicht op de installaties en de watertoren, ca. 1907.
-
- Het overlaadstation van kolen aan de Haagse Trekvliet bij de gasfabriek, ca. 1907.
-
- Voorbeelden van fabrieksschoorstenen van de firma De Ridder op de gasfabriek Trekvlietplein, 1907.
-
- Bedrijfsgebouwen op gasfabriekterrein aan het Trekvlietplein, ca. 1930.
-
- Bedrijfsgebouw op het terrein van de Tweede Gemeente Gasfabriek aan het Trekvlietplein, ca. 1907.
Locatie(s)
Bronmateriaal
- K. Havelaar en M. Teunissen, Adam Schadee, Groote zoon van de stad. Stadsarchitect Den Haag 1891-1927, Zutphen 2016 (VOM-reeks 2016, nummer 2)
- K. Havelaar (red), De Binckhorst, bedrijventerrein in beweging, Den Haag 2012 (VOM-reek 2012, nummer 1)
- K. Havelaar, “Schroefgashouder PLetterij Enthoven”, in K. Havelaar (red), Nieuw in Oud 20 jaar herbestemming Haags industrieel erfgoed, Den Haag 2013, p. 44-48.
- L. Kanneworff, “Gasfabriekterrein”, in K. Havelaar (red), Nieuw in Oud 20 jaar herbestemming Haags industrieel erfgoed, Den Haag 2013, p. 50-59.