Joodse buurten

Voor 1940 kende Den Haag rond het Spui en de Wagenstraat, waar een grote synagoge gevestigd was, een levendige Joodse buurt. Vaak wordt vergeten dat er ook een kleinere lag bij de Nieuwe Uitleg, waar op de Prinsessegracht nog steeds de synagoge in gebruik is. Kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog was in het Transvaalkwartier het gebied bij de markt zich tot een nieuwe Joodse buurt aan het ontwikkelen.

Verhuizing markt

Veel bewoners van de Joodse buurt rond de Wagenstraat, kortweg 'de buurt' genoemd, verdienden hun brood op de markt, die tot in de jaren dertig op de Prinsegracht gehouden werd. Toen de Haagse markt in 1938 verplaatst werd naar de Herman Costerstraat zie bericht 216 verhuisden veel kooplui mee. Gelukkig bestond er inmiddels een Joodse woningbouwvereniging die in het Transvaalkwartier huizen ter beschikking had.

1933, Wolmaransstraat vanaf de Hoefkade

Miskenoth-Israël
Rond 1918 was namelijk de Joodse woningbouwvereniging Miskenoth-Israël opgericht die in Transvaal bouwde, tussen de Hoefkade, de Herman Costerstaat, Langnekstraat en de Wolmaransstraat. Later kwamen daar ook de Marktweg en de Groenteweg bij. De eerste door de vereniging gebouwde woningen werden in 1926 opgeleverd en waren bestemd voor marktkooplui. Er waren namelijk pakhuizen bij voor opslag, en stallingsmogelijkheden voor karren en wagens. De huurprijzen varieerden van € 2,56 (ƒ 5,65) tot € 3,18 (ƒ 7) per week. In het begin liepen de bewoners van 'de buurt' niet warm voor deze huizen, dat kwam pas nadat de markt daadwerkelijk naar de Herman Costerstraat verhuisd was.

Circa 1926, hoek Herman Costerstraat - Hoefkade

Tweede Wereldoorlog

Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd het bezit van de huizen van woningbouwvereniging Miskenoth-Israël overgenomen door de gemeente Den Haag. Zo probeerde men confiscatie door de bezetter te voorkomen. Niet voorkomen kon worden dat de Joodse bewoners van deze woningen naar de vernietigingskampen werden getransporteerd. In mei 1942 begonnen de Jodendeportaties, in de loop van april 1943 werd Den Haag 'judenfrei' verklaard. Van de weggevoerde Joden hebben slechts enkelen de systematische uitroeiing overleefd.

Na de bevrijding
Na de oorlog zijn de woningen van Miskenoth-Israël verkocht aan de gemeente. De opbrengst ervan is ten goede gekomen van de staat Israël.

In 2002 begon de afbraak van de woningen ten

behoeve van nieuwbouw.