tekst op bord:

In 1925 werd dit badhuis gebouwd door architect A.A. Schadee. Het werd uitgebaat door de stichting 'Volksbad' en bleef tot ver in de jaren zeventig als badhuis in gebruik.

een bericht van:

Joke Jannessen

locatie:

Spionkopstraat 11-15

Ontwerp van Schadee

Aan het begin van de twintigste eeuw was het nemen van een douche of bad nog iets voor de elite. In de meeste huizen, en zeker in arbeiderswoningen, was niet voorzien in een aparte wasruimte, daarvoor moest men maar naar een openbaar badhuis. In Den Haag waren dertien van deze gelegenheden, waaronder het badhuis aan de Spionkopstraat. Dit gebouw was in 1925 gebouwd naar een ontwerp van de gemeentearchitect A.A. Schadee, die tussen 1891 en 1927 veel gemeentelijke gebouwen had ontworpen. De gemeente verleende financiÎle steun voor de totstandkoming van het badhuis 'ten behoeve van de arbeidende klasse'. De vereniging 'Volksbad' exploiteerde de openbare instelling.

Architectuur

Naast het badhuis bevonden zich tevens twee personeelswoningen in het gebouw. De bouwstijlen die in het complex zijn te herkennen zijn: de nieuwe Haagse school en het Haags expressionisme. Het werk van architect Schadee is sterk geÔnspireerd op Berlage, o.a. beroemd als architect van het Gemeentemuseum. Het badhuis heeft als bijzonderheid twee schoorstenen, een zeldzaam verschijnsel en ÈÈn van de laatste paren van 'fabrieksschoorstenen' in Den Haag. In 2000 is het gebouw gerestaureerd.

Exploitatie

De vereniging 'Volksbad' exploiteerde het badhuis. In 1929 wijzigde de naam van deze vereniging in 'Stichting Centraal Badbeheer' waarin de exploitatie van de verschillende Haagse bad- en zweminrichtingen werd samengevoegd. In de loop van de twintigste eeuw veranderden de ideeÎn over hygiÎne en woninguitrusting en langzamerhand werden ook in de sociale woningbouw wasruimten standaard in de nieuwbouw ingebouwd. In de oudere woningen kwamen ook steeds meer douche- en badruimten en het gebruik van badhuizen liep langzaam, maar zeker, terug.

Nieuwe bestemming

Toch is het badhuis aan de Spionkopstraat nog tot eind jaren zeventig van de twintigste eeuw in gebruik gebleven. In deze jaren ontstond ook het 'Badhuisproject' waarin met name ouderen geholpen werden bij het douchen. Deze dienstverlening liep nog even door na sluiting van het badhuis, maar verhuisde nadien naar de 'Escamphof' aan de Escamplaan. Hiermee was de traditionele functie van het gebouw volledig vervallen en moest het een andere bestemming krijgen. De bedoeling is dat het monumentale pand een nieuwe wijkfunctie krijgt als wijkkantoor.

Momenteel is het pand in particuliere handen en in gebruik als naschoolse opvang (Stichting Triodus) en zijn er leerwerklokalen van de school de Einder.