Geen actief, wel passief kiesrecht

Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer van 3 juli 1918 werd voor het eerst een vrouw gekozen. Mannen mochten stemmen, vrouwen niet. Vrouwen mochten wel gekozen worden. Op de lijsten van diverse partrijen stonden namen van mannen en vrouwen. Bij de Tweede Kamer verkiezingen van 1922 mochten vrouwen wel stemmen.

'Veereniging van Vrouwenkiesrecht'

In 1894 richtte o.a. Aletta Jacobs een vereniging op: 'de Vereeniging van Vrouwenkiesrecht'. Doel het instellen van stemrecht voor vrouwen. Men voerde o.a. actie met affiches en prentbriefkaarten. Op een prent uit 1908 is de volgende tekst te lezen:

"Op 't kantoor als klerk, doen we 't zelfde werk;

in de fabriek ... werken we geliek;

voor de klas†... komen we beiden te pas;

om ziekte te weren .. strijden zowel dames als heeren;

maar komt 't op kiezen an, dan kiest alleen de man!"

Mislukte betoging

Op 17 september 1913 organiseerden vrouwen een betoging op het Binnenhof. De betoging mislukte. De Haagse burgemeester had geen toestemming gegeven voor de betoging. Ruim duizend vrouwen stonden klaar, maar mochten het Binnenhof niet op. Na enige discussie wisten vijfentwintig vrouwen o.l.v. een Commissaris van Orde toch nog op het Binnenhof door te dringen. Onder hen Aletta Jacobs.

Haagse gemeenteraad

Op 2 september 1919 kwamen voor het eerst vrouwen in de Haage gemeenteraad. Acht vrouwen hadden zich in Den Haag kandidaat gesteld. Twee werden gekozen: Geerdina Wilhelmina Bleumink-Louman (1877 - 1970), tiende op de lijst van de Soociaal Democratische Arbeiders Partij (SDAP) en Johanna Wolda - van der Puil, derde op de lijst van de Communistische Partij Holland (CPH).

Vrouwelijk oordeel van belang

Burgemeester J.A.N. Patijn zei inzijn toespraak tot de raad dat hij de benoeming van de vrouwen ".. een gebeurtenis van belang in de geschiedenis van onze gemeente" achtte. Hij geloofde "dat het vrouwelijke oordeel ten aanzien van verschillende onderwerpen, welke hier in behandeling komen, de kans van een goede beslissing verhoogt". Ook verwachtte hij dat de aanwezigheid van vrouwen 'de goede toon en parlementaire vormen' hoog zou houden.

Informatie uit:

Vrouwen, opdat ge haar overal zoudt zien,

Inge Camfferman (tekst) en Mieke Schlaman (foto's)

Gemeente Den Haag, 1994, Haags Gemeentearchief

Zie ook bericht 110 over de raadzaal in Javastraat 26